Dit is een blog in een markante week. Woensdag maidenspeech in de provinciale staten en donderdag afscheidsspeech in raad van Hoogeveen en zo gaan we weer door…

Dat afscheid en nieuwe activiteiten zo dicht bij elkaar zouden liggen wist ik in voorjaar 2023 ook niet. Op 6 september mijn eerste speech in het Drents Parlement en op 7 september het afscheid van de raad van Hoogeveen. In ieder geval kon ik zelf kiezen en werd ik niet het slachtoffer van een moeilijke verkiezingsuitslag. In dit blogje ga ik in op beide speeches.

Afscheid van Hoogeveen 

Hierbij de tekst van de speech aangevuld met paar kanttekeningen over de werkelijke speech. Deze is te beluisteren op: Bijeenkomst/1141859 Gemeente Hoogeveen (raadsinformatie.nl) Na ongeveer 15 minuten begint Loohuis met zijn speech. Een correspondence-diner is meer iets voor de burgemeester dan voor een simpel (te bijdehand) raadslid….

Hierbij de tekst zoals die bedoeld was: 

Beste raadsleden van Hoogeveen, collega’s, geacht college, geachte inwoners,

Door mijn vertrek naar Assen als ondersteuner van de CDA-fractie sta ik hier iets eerder dan verwacht. Het grote aantal stemmen die ik in maart kreeg hebben, ondanks de grote aardverschuiving in de provinciale politiek, heeft er toch voor gezorgd dat ik de keuze heb gemaakt om Drenthe, en specifiek Hoogeveen, te dienen als commissielid bij de PS. Ik roep jullie dan ook op om van alle Hoogeveense collega’s in de PS gebruik te maken!

Een paar minuten mag ik mij tot u richten. Maar dat is natuurlijk veel te kort. De grap dat ik maar 1 onderwerp, heb met punten a t/m f zal ik niet maken (in werkelijkheid deed ik dat natuurlijk wel weer…zucht) … Dat is getreden pad. Maar ik wil van de afgelopen 10 jaar nog zo graag u het nodig meegeven. Ik heb daarom maar besloten om van de 16 voor mij meest leerzame momenten uit deze jaren een boekje te maken. U vond deze waarschijnlijk al op uw stoel.

Helaas is de titel een leugen gebleken. Sorry kiezers, maar we moeten het ook niet te serieus nemen.  Er ging hier in het raadhuis helemaal niets vanzelf. Ik heb in het boekje een persoonlijk woordje geschreven en zal daarom nu niet stilstaan bij individuele zaken.

Ik stapte 10 jaar geleden enigszins onverwacht de raadszaal binnen. Met ervaring als ondernemer, bestuurder en commissaris dacht ik dit wel even te kunnen doen. Je houdt het nog geen jaar vol werd me door een Hoogeveense bestuurder ingefluisterd. Nu Gerrit, het zijn er 10 geworden! Maar het was zo nu en dan wel doorbijten. En dat heeft een dubbele betekenis. Ten eerste als in het volhouden en ten tweede als in het doorpakken. Beide is gelukt, maar zorgde zo af en toe wel voor hoge bloeddruk bij velen. Jammer, maar het moest soms gebeuren. Hoogeveen is me te dierbaar om te laten afglijden. Daarom bij dit afscheid 3 prospectieve punten.

Agenda afscheidswoord

  1. LESSEN
  2. Rectificatie
  3. Oproep

foto vanaf publieke tribune, van Jehudi Kreuze

 

  1. LESSEN GELEERD & TEGELTJESWIJSHEDEN

Graag geef ik u nog de lessen mee die ik (soms de hard way) geleerd heb. Scheelt u vast in de komende jaren. En ervaringsdeskundige ben ik zeker. Meerdere verkiezingen verloren, moties massaal verworpen gezien, maar ook unaniem aangenomen, begrotingen gewijzigd, initiatieven voor en achter de schermen genomen, debatten op scherpst van de snede gevoerd, initiatief tot raadsakkoord genomen, aan zakencollege gewerkt, moeilijke en makkelijke dossiers behandeld. Maar vele lessen geleerd.

Het functioneren van het openbaar bestuur wordt sterk beïnvloed door hoe bestuurders en medebestuurders met elkaar omgaan.  De werkelijkheid van heden gebied te zeggen dat de raad van Hoogeveen daarin vanaf 2022 positieve stappen heeft gemaakt.  Er is voldoende dualisme (geen duelisme) tussen college en gehele raad en tussen coalitie en oppositie,  maar, om met Christendemocraat Omtzigt te spreken, het blijft wel belangrijk dat er voldoende controlerende kracht in de raad wordt uitgeoefend . En goed controleren betekent ook dat je soms moet doorbijten en dat is geen zoete koekjes bakken. En dan kun je wel eens van mening verschillen. Maar het fundamenteel van mening verschillen, wordt in Nederland als een probleem gezien. We moeten juist het vertrouwen hebben om samen met echte verschillen te kunnen leven. Verschillen kunnen we aan, ga met waardigheid om met verschillen. . Om op een respectvolle manier met verschillen om te gaan hebben we wel gemeenschappelijke waarden nodig. Dat schreef Augustinus al eeuwen gelden. Samenleven kan alleen als je een sociale vrede hebt, als je met elkaar een deelgenootschap hebt over de dingen die belangrijk zijn’. Ofwel: Ordo Amoris. Dan hoeven we geen angst voor chaos, een crisis en dus een verandering te hebben. Dan is een overheid nodig die alleen die zaken oplost die niet door de burgers zelf kunnen worden opgelost. Dat is wel mijn grondhouding. Daarmee ontstaat vanzelf een politiek van hoop. En een politiek van hoop gaat niet voorbij aan het onbehagen in de samenleving, maar kiest heel bewust aangrijpingspunt in de kiemen van verandering, de kiemen van hoop, die er altijd ook in de samenleving aanwezig zijn. Dat is de kern van de christendemocratische politiek. In Hoogeveen kunnen wij werken aan de politiek van hoop en niet de politiek van verdeeldheid.

Want de wortel van alle ellende is de politieke verdeeldheid volgens Jonathan Sacks  deze ontstaat door individualisme, consumentisme en machtsvertoon en te klein denken, niet naar je essentie leven. De oplossing moeten we vinden in denken en leven in een groter geheel. Bijvoorbeeld: Minder ik en meer wij.   Juist voor de grote maatschappelijke vraagstukken, zoals klimaatverandering, een realistische energietransitie, de transitie in de zorg zijn bezielde verbanden en meer ‘wij’ nodig zijn.

Dus wat we in Hoogeveen nodig hebben is: bezieling en bezielde mensen (met en zonder speldjes)!  Juist in de politiek.  Dus werk vanuit uw bezieling en werk aan de politiek van Hoop. Hoop voor Hoogeveen.

Ik voeg daar nog één advies van de Raad van State aan toe: Om wantrouwen tegengaan moeten we als politiek veel vaker nee zeggen . Nederlanders hebben niets aan een overheid die geen keuzes maakt en met alle winden meewaait. Er moeten noten gekraakt worden, zeker in Hoogeveen!  Een politiek die onhaalbare beloftes doet, zal het wantrouwen in de overheid doen stijgen.

Alles samengevat in 8-tal Tegelstjeswijsheden (oneliners)

  1. Boven debat, beneden vergeten we dat
  2. Zorg voor waardige omgang met verschillen
  3. Nee zeggen moet
  4. Onbehagen is de kiem voor verandering
  5. Een goede vraag scherpt het beleid
  6. Griffie: O ja, in het inwerkprogramma moeten minimaal 20 afleveringen van ‘Yes Minister’ gekeken worden….
  7. Inwoners: doe het samen en leun niet op de overheid (Wat de mensen gezamenlijk kunnen doen hoeft de overheid niet over te nemen)
  8. Tenslotte nog één voor de raad; Werk aan de politiek van hoop, hoop voor Hoogeveen

  1. RECTIFICATIE

Het is een groot misverstand dat ik tegen belasting betalen ben. Ik betaal liefst zo veel mogelijk belastingen. En daarbij verdien ik goed aan belastingadvies. Zelf ben ik een groot fan van het Ex’tax (zie ex-tax.com) project: turning tax in a force for good. The common good dat wel! En zo ben ik ook voor meer belastingen in Hoogeveen. Dat is overigens echt iets anders dan meer OZB, waar de inwoner niks beter van wordt. De komende jaren verwacht ik landelijk en dus ook in Hoogeveen een discussie over  ‘uitbreiding lokaal belastinggebied’ . Ik ben beschikbaar! Om als vrijwilliger de gemeente Hoogeveen te helpen. Zo niet dan kom ik zeker inspreken als u dit gaat behandelen…. Want weet wel dat beprijzing via de belastingen een belangrijk middel is om aankomende klimaatonrechtvaardigheid aan te pakken. Dus juist meer progressieve belasting op consumptie en grote liquide vermogens en niet op arbeid, bezit van huis of bedrijfspand of klein spaargeld. Dus de loon- en inkomstenbelasting naar beneden! En dus ook ‘OZB, weg er mee’.

Voor meer informatie:

Turning tax into a force for good | The Ex’tax Project (ex-tax.com)

Home – Economy for the common good (ecogood.org)

 

  1. OPROEP: werk verder aan het BHG

Afgelopen 10 jaar mocht ik het jargon van dit huis zo nu en dan uitbreiden met een titel of een afko. 

Heel graag wil ik nog één hele belangrijke daaraan toevoegen:

BHG = BRUTO HOOGEVEENS GELUK.

De Hoogeveense versie van Brede Welvaart. U, als medebestuurder, moet met uw bestuurders gaan sturen op BHG.  Dat gaat verder dan verplichte indicatoren opnemen in de jaarrekening. Uitkomst: Als u met financiën niet veel heeft, dan is BHG uw hulpmiddel met cijfers.

BHG wil zeggen: kies de 10 slechtste indicatoren uit de CBS Brede Welvaartsmonitor en ga daarmee aan de slag. Nu een niet over 2 jaar!  O ja, als jaar naar jaar deze cijfers niet verbeteren dan moet u zich wel achter de oren krabben. Hebben we gezamenlijk als bestuurders, goed bestuurt en/of hebben we het BHG-beleid goed uitgevoerd? En net als eerder gebeurde, geldt, als het bestuur niet levert dan moet, ongeacht partijbelangen, ingegrepen worden! BHG is daar een goed instrumentarium voor. What gets measured gets done is mijn motto!

Daar bij Ik geloof hevig in ‘de missie is de baas’, dat zou de positie van Hoogeveen op de arbeidsmarkt goed doen.

Dat was mijn 3 paragraaf, dat is mijn wens en proep!

TENSLOTTE twee huishoudelijke puntjes

  • Tegen de collega’s van de ambtelijk staf wil ik als socratisch raadslid alleen maar zeggen: ‘bedankt voor al uw inzet en de beantwoording van alle vragen die ik gedurende al die jaren aan jullie gesteld heb. Mijn motto blijft ook in Assen: never stop asking
  • Iemand moet trouwens wel het account ‘uitspraak van de avond’ op X van mij overnemen…en ik kom in juni graag de wissel sansevieria uitreiken.

Beste mensen,

Ik zei het al: Iedereen zou  ter voorbereiding op politiek werk minimaal 20 afleveringen van Yes, minister kijken. Ook zeer leerzaam als je met bestuurlijke vernieuwing bezig bent….. Legendarische zin in die aflevering is;  It seems the season for open governament is closed….allemaal al in 1984 opgenomen en nu nog actueel. Yes Minister leert ons dat wij politici ook niet zo belangrijk zijn. Een pluisje in de politieke wind. Zo waait dit (stevige) pluisje verder. En dankzij u ga ik gelouterd met alle ervaringen,  aan de slag voor Hoogeveen in Drenthe. Dank voor de samenwerking, geduld en vele lessen. Ik wens u ook veel humor en soms scherpe tanden om door te bijten. En een zegen op uw werk! Vaya con Dios!

Groet EJK,

Entree in de provincie 

Grappig is dus dat ik al begonnen ben in de provinciale staten. Ook wel Drents Parlement genoemd. Laatste is wat statiger zou je kunnen zeggen. En in die staten viel het me nog niet mee. Gelouterd met de contra-productieve ervaringen van Hoogeveen, was het wel treurig om te merken dat men in Assen net begonnen is met een nieuwe fase van polarisatie.

Spreker met handen achter het spreekgestoelte van het provincie huis…

Voorzitter,

CDA is blij met de rapportage van de NRK en zien dit als herhaalde oproep om ook aan de instrumentele kant van de verduurzaming van de landbouw in onze provincie te blijven werken. CDA is ook blij met reactie van GS. We constateren een constructieve houding.

Voorzitter, kamerlid Henri Bontenbal noemde zich afgelopen voorjaar een Weberiaanse klimaatrealist. Ook bij de verduurzaming van de landbouw zien wij ons als realisten. Wij moeten realistisch blijven kijken naar zowel de instrumentele als de feitelijke wereld. Het rapport van de NRK concludeert dat sprake is van geringe (vooral instrumentele) doorwerking. Zij stelt vast dat bij de nodige instrumenten wel sprake is van een start, maar dat de doorwerking verder kan zijn. Zij zegt niet verder had moeten zijn. Dat is niet aan de NRK. Daar zit natuurlijk wel de crux of daar wordt de olifant in de kamer niet benoemd. Wij zijn er van overtuigt dat politiek en landbouw allemaal het beste met natuur voor hebben. Maar we moeten realistische stappen zetten en boeren en burgers betrekken. Daarbij moeten stappen doordacht en onderbouwt (lessen van Max Weber) worden gezet.  Evenwicht tussen ecologie en economie blijven vinden is niet gemakkelijk.  Zeker als dit evenwicht in praktijk, in kamer of statenzaal en steeds meer in rechtszalen moet worden gevonden.

Het mooie is wel dat als je het NRK rapport goed leest dan zie je dat zij ook op vele terreinen over de periode 2022, 2023 de positieve punten benoemd, dat stappen worden gezet. Het is in de beleving van CDA dan ook niet zo dat hoewel sprake van magere score op de ‘doorwerkingsladder’ van het NRK-onderzoek van 2020, het verduurzamen van de landbouw stilstaat. Het knelpunt zit ‘m in het zichtbaar maken van ‘waar staan we nu’. Indicatoren zijn er, landbouwmonitor is ontwikkelt, beleidsinstrumentarium voor de gebiedsgewijzeprogrammering en wat het CDA betreft zijn we ook heel blij met de constatering van de NRK dat ere sprake is van veel samenwerking. Remkes wees er in zijn rapport ‘wat kan wel’ ook al op, als het om Drenthe gaat. Want ook in Drenthe geldt: samen moeten we dit doen, boeren, overheid, kennisinstellingen en natuurbeheerders. In het Dagblad van afgelopen zaterdag lazen wij in het artikel ‘dan doen we het zelf wel’ over initiatieven uit het Fochtelooerveen dat de Servische student planologie op de vraag ‘wat is nou typisch voor Nederlanders’ antwoord ‘Nederlanders kunnen als de beste samenwerken’.  Laten we ons daaraan vast houden, misschien een toevoeging voor de indicatoren in de beleidsmonitoren?

Als CDA Drenthe zijn wij blij met initiatieven als die van de 9 Veenhuizer boeren. Een voorbeeld van een coöperatieve samenleving die uitstijgt boven overheidssturing of marktbelangen.  Dat is misschien niet in een KPI te vatten. Wel meetbaar is de reductie van stikstofneerslag. Volgens plan: -80%. Zonder dure innovaties en zonder uitkoop of andere drastische maatregelen. Laten we daarom de instrumentele wereld niet los zien van de werkelijke wereld. De wereld waarin mensen samenwerken.

Namen CDA-fractie, EJK

Overigens is deze tekst bijna 4 minuten dus ter plaatse heb ik de paragraaf over  Henri Bontenbal geschrapt en kwam daarmee precies binnen de tijd uit…je ziet in beide speeches een rode draad. Die van samenwerking en verbinding. Blijf verbinden is mijn les uit Hoogeveen. Les die ik meeneem naar ons provinciehuis….

Slotwoord 

Het viel me reuze mee. Geen grote emoties. Fijn dat Anita (wil zeker weten dat hij echt stopt) en Jehudi mee waren. Fijne woorden van Karel Loohuis en Femke Koekoek. Velen die maar bleven zeggen ‘we zullen je missen’…Dat doet het ego van het politieke pluisje goed….op naar nieuwe tijden.

Dank voor de leuke cadeaus die ik kreeg. Bloemen van raad en CDA-bestuur. Natuurlijk cadeau van Hetty, prachtig boek van de collega’s van PvdA en cadeaubon van kritische volger van de raadsvergaderingen. Die ik natuurlijk met mooi boekje blij kon maken…En natuurlijk het (bekende, maar ik wist het niet meer) kunstwerk voor vertrekkende raadsleden…

De koffer staat thuis en ik ga beginnen aan een nieuwe weg….op naar Assen!