Afgelopen zaterdag (26 oktober 2023) was ik bij de economie-lezing van Henri Bontenbal. Groei van welvaart met lagere emissies. De ironie van de voortgang is m.i. niet de beste titel. ‘Die erste generation’ lijkt me een betere titel. Maar Bontenbal kijkt verder dan Hannah Ritchie. Hij trekt de lijn door naar migratie en de gehele economie. Hij noemt zelfs de economie van het algemeen belang…..een hoopvolle politieke leider. Een leider met visie. Met een hoopvolle visie. En wat mooi dat wij dezelfde visie op economie hebben…..

Ik werd even stil. Mijn politiek leider Henri Bontenbal hield een speech over een hoopvol perspectief in een fatsoenlijk land. Met een fatsoenlijke economie! Hij was niet angstig om de 3 grote uitdagingen te benoemen. Hij schetste zijn visie op oplossen van klimaatproblemen, migratie-opgave en de economie van het algemeen belang.

Daar zitten we, achterin, ik kijk op de telefoon, Anita luistert aandachtig…

Hierbij de link naar deze speech:  (178) Henri Bontenbal: De ironie van de vooruitgang – YouTube

Op 25 juli mailde ik Henri Bontenbal als nieuwbakken woordvoerder, commissielid, geen statenlid in Drenthe, over klimaat en energie. Over nieuwe economie.  Op 10 september na onze korte ontmoeting op 9 september mailde ik nogmaals. Er is in 1972 al veel over de economie gezegd. ‘Ik kan dat goed gebruiken voor mijn speech over economie’ zo zei hij met een grote glimlach. En wat ik nog mooier is, hij mailt ook terug. Hij reageert. Na bijna 20 jaar Omtzigt een verademing (voor mij). En wat mooi alles rondom ‘economy for the common good’ komt terug in zijn verhaal….

In de lezing gaat Henri de drie grote opgaven langs. Bij geen raakt hij in paniek. Geen zorgt voor wanhoop. Hij neemt het hoopvolle verhaal als uitgangspunt. Niet de laatste generatie, maar de eerste generatie.  De grote opgaven, klimaatverandering, migratie en ongelijkheid, zijn grote onderwerpen die ons de vraag opdringen of onze manier van leven houdbaar is. Of onze economie toekomstbestendig is. Wij zijn de eerste nieuwe generatie die de belofte van duurzame en sociale wereld waar kunnen maken.  Op weg naar nieuwe ordening. Sociaal-conservatief wil veranderen om het goede leven te behouden, voor iedereen. Verandering in het algemeen belang. Niet in een deelbelang. Oude- naar een nieuwe tijd. Bontenbal gebruikt de campagneterm: de nieuwe middenweg. Een perspectiefwissel  die zorgt voor een breed draagvlak.

Henri in actie (foto EJK) 

Hannay Richtie

Bontenbal noemt deze data-wetenschapper als één van de mensen die hem inspireerde. Haar Ted-lezing (18 minuten) inspireert. Niet alleen Henri maar ook mij. En misschien u.

Daarom hierbij de link:

Hannah Ritchie: Are we the last generation — or the first sustainable one? | TED Talk

 

Hannah Ritchie is niet wanhopig. Ze ziet in innovatie en technologie de mogelijkheid om meer eten van minder land te halen. Om de oude vooruitgang, waarbij economie ten koste ging van land, natuur en klimaat niet meer aan de orde is.  We kunnen werken aan een goed leven. Met minder CO-2, met veel minder kindersterfte. Met minder ontbossing. Met meer mensen die voedsel krijgen.  Omdat het beter is gaan we elektrisch rijden. Zon en windenergie zullen nog veel betaalbaarder worden. Batterijen haalbaar.  Duurzame en sociale economie zullen de standaard worden. Daarmee is het een kans! Hannah Ritchie onderbouwt dat met cijfers:

Bontenbal noemt zijn speech dus: Ironie van de voortgang, maar het is economie van de hoop

Nieuwe technologieën, nieuwe problemen. Klimaat, migratie, ongelijkheid, de voortgang brengt niet alleen mooie zaken met zich mee. Onze generatie moet verantwoordelijkheden nemen. Niet schuld en boete gericht, maar op de toekomst. Geworteld in een morele gemeenschap. Dus een economie die waardigheid van mens en natuur voldoende respecteert en uitgaat van ‘Ik ben omdat wij zijn’ (Ubuntu).

Technologie verlegd grenzen. Nieuwe ongelijkheden als arm rijk, kansen zien, lasten ervaren kunnen we overbruggen. We kunnen werken aan bestaanszekerheid. Dat is de functie van de economie in een fatsoenlijk land.  Bontenbal noemt het dus een duurzame en sociale markt economie ten dienste van algemeen belang. Met een positieve visie op ondernemerschap. Want economie en moraliteit zijn met elkaar verbonden. Economie staat in dienst van goede samenleving en algemeen welzijn.

En het zorgt op de lange termijn voor betere resultanten. Doing well by doing good. Het is een Rijnlandse visie, die nieuwe middenweg.  Daarmee is stakeholder > aandeelhouderswaarde (zie speech na 21 minuten).  Bedrijven zullen zich richten op 3 doelen:

  • Good products
  • Good work
  • Good wealth

Het is hoop op betere toekomst, groene industrie is geen luchtfietserij. En verantwoorde groei kan en moet. Werken aan brede welvaart. En aan een economie om te vernieuwen zonder schulden voor generaties na ons achter te laten. Daarmee neemt hij ook afscheid van de vorige premier.

Wij zijn de eerste generatie voor een:

  1. Sociale en duurzame samenleving
  2. Eerlijke markt economie
  3. Fatsoenlijk land

En Bontenbal durft aan te geven dat klimaat en migratie niet gedomineerd moeten wordene door een politiek van angst. Met hoop wil hij het vertrouwen in de samenleving herstellen. In campagnetekst: ‘deze tijd vraagt om een nieuwe middenweg. Om politici die voor het algemeen belang durven kiezen, voor een fatsoenlijk land’.  Daarmee sloot hij af. Hierbij de tweet met dat laatste stukje tekst.

https://twitter.com/i/status/1718613788822274159

Terugblik

Hoopvolle woorden, mooie formulering. CDA zoals ik dat graag zie, toch bleef ik wat zoekende achter. Natuurlijk dit was een visie in 25 minuten. Maar de concretisering zoek ik. Zou ik in de zaak een vraag stellen? Het mocht wel wat pittiger dacht ik. Waar bleef Bontenbal met C0-2-beprijzing? Met vlieg-tax? True pricing in het algemeen? Zoals bjvoorbeeld een duurrzaamheidstoeslag op vlees? Minder kolen? Meer circulair? Maatregelen die hout snijden… zo concreet werd het niet. De visie staat. Het verkiezingsprogramma ‘recht doen’ bied aanknopingspunten in de paragraaf ‘groene industriepolitiek’…hoopvol. Daarom: ik steun Henri Bontenbal en zijn team om deze visie waar te maken. Op naar 10 zetels op 22 november…..

Meer lezen: Recht doen. (cda.nl)

Groene industriepolitiek

Wat staat hierover in het programma van de nieuwe generatie CDA-ers?

4.8. We kiezen voluit voor groene industriepolitiek. Via bindende en wederkerige maatwerkafspraken met de grootste vervuilende bedrijven en een combinatie van normeren, beprijzen en subsidiëren, reduceren we structureel het gebruik van fossiele brandstoffen en bouwen zo aan een duurzame economie van de toekomst. Volume tarifering en belastingvoordelen worden voor grote industriële energiegebruikers getrapt afgeschaft. Bij investeringen in schone technologieën en energie-infrastructuur voor bijvoorbeeld waterstof telt het belang van heel Nederland.

4.9. We beginnen met het bouwen van de infrastructuur die nodig is om negatieve emissies (het onttrekken van CO2 aan de atmosfeer) te realiseren en benutten daarvoor in ieder geval de locatie van één van de kolencentrales die in 2030 geen kolen meer mogen verbranden.

4.10. Nederland heeft top-onderzoeksinstellingen die we beter in stelling kunnen brengen om innovatie aan te jagen. We investeren meer in onderzoek en innovatie met betrekking tot groene technologie, ook door bedrijven, om ons verdienvermogen veilig te stellen. We zorgen ervoor dat nieuwe investeringen in energie-innovatie ook in de regio landen.

4.10.1. Dat gaat om technologieën zoals groene chemie, waterstof, synthetische brandstoffen, betere windmolens, efficiëntere CO2 vrije opslag en flexibiliteit, negatieve emissies en kleine modulaire kernreactoren,

4.11. De maakindustrie moet behouden blijven in en voor Nederland. De maakindustrie krijgt de ruimte om te ondernemen, te verduurzamen en vakmensen een goede plek te bieden.  De maakindustrie draagt zo bij aan echte toegevoegde waarde, voor nu en later. Recht doen. Een hoopvolle agenda voor heel Nederland. CDA verkiezingsprogramma 2023-2027 33  terug naar inhoudsopgave

4.12. Een circulaire economie (hergebruik) op het vlak van bijvoorbeeld metalen en medicatie is simpelweg nodig om concurrerend te blijven en om de leveringszekerheid van grondstoffen veilig te stellen. Met de industrie van de toekomst produceren we in Nederland onder meer groene brandstoffen, groen staal en circulaire kunststoffen. Om dat te bereiken moet de uitvoeringskracht van de overheid en het bedrijfsleven omhoog en moeten perverse prikkels verdwijnen. Ook moet de overheid zich opstellen als een betrouwbare partner die met consistent beleid verduurzaming van het bedrijfsleven optimaal faciliteert.

4.13. We steunen een Europese grondstoffenheffing, strengere productnormering en het recht op reparatie van hele gewone producten als je smartphone. Zo maken we een einde aan de bewuste verkorting van de levensduur van producten en besparen we niet alleen op grondstoffen maar voorkomen we ook onnodige kosten voor consumenten. Daarnaast treden wij hard op tegen misleidende duurzaamheidsclaims en ‘greenwashing’.

4.14. De verantwoordelijkheid voor een meer duurzame productie is in de afgelopen jaren volledig bij de consument gelegd. Dat leidt vooralsnog tot onvoldoende resultaat. Die verantwoordelijkheid zal meer bij de producent gelegd moeten worden om hergebruik en recycling van afval en grondstoffen te versnellen. Er moeten daarom betere fiscale mogelijkheden komen voor het beprijzen van negatieve effecten van producten op natuur en milieu. Dat zou kunnen via een stapsgewijze aanpassing van de energiebelasting tot een Europese grondstoffenheffing. Daarmee maken we bijvoorbeeld een einde aan de situatie dat nieuw plastic goedkoper is dan gerecycled plastic.

Op naar de volgende lezing: