Demonstratie! 

Zaterdag zaterdag 6 juni (D-day) was er in Hoogeveen een demonstratie en een Radio-Debat. Een protestactie van de chauffeurs en direct betrokkenen bij het Stadsvervoer in Hoogeveen. Namens CDA was ik d’r bij. Een belevenis, maar heeft het ook wat opgeleverd?

Ja, het leverde wat op:

1. Publiciteit op radio en RTV Drenthe;
2. Nieuwe informatie voor inwoners, betrokkenen inclusief de politiek
3. Nieuwe contacten en nieuwe ideeën
4. Extra luisteraars voor de vrije pers: Radio Hoogeveen

Ik licht deze punten straks toe!

Korte inleiding en achtergronden

Ik ga er vanuit dat u de achtergrond kent: bezwaar tegen de dienstregeling, afschaffen 2 stadsbussen door OV-bureau per 15 december 2015 aanstaande (na 1,5 jaar uitstel) en de houding van de Hoogeveense politiek. Alle partijen staan volgens mij achter het plan om het OV-bureau vooral te vragen dit niet te doen! Ook onze regionale statenleden (Loof, Weerts en Reinders) zullen vast nog een duit in het zakje van de staten doen.  Vermoedelijk keuren zij de begroting van het OV-bureau niet goed…?

Aanwezig waren Bianca Behr (actievoeder pur sang) en Ida Gerda Emmens (communicatiespecialist bij uitstek) namens de andere partijen. Binnen maar drie raadsleden. Jammer, want zo’n radiodebat is erg leuk om te doen. Geen ‘meneer de voorzitter’ meer, maar rechtstreeks in debat….. Ook was projectleider Bert Hansma aanwezig, als mede mevrouw Dijkhuizen. Die uitvoerig aan het woord kwam over de afstanden die ze allemaal moet lopen dankzij gebrekkige busdiensten.  De hoofdgasten vormden een panel van deskundigen: Het onafhankelijke consumentplatform OV werd vertegenwoordigd door Willemien Dirks (uit Emmen), Jan Steenbergen (wethouder van vervoer), Jan van Selm (directeur OV-bureau Groningen-Drenthe) en Martijn Mulder (chauffeur Connexxion en dus ook op de stadsbus, deskundige op het vlak van ‘reizigersaantallen’).  In gesproken werd er door Nico Takkenberg (de man van de goede vragen), Ida Gerda, Harm Peter Bork en ondergetekende.

Harm Peter, (hij is de leukste buurman die je je maar kunt wensen) gaf aan geen actievoerder te zijn, maar schetste kernachtig nogmaals dat het OV-bureau het stadsvervoer steeds verder uitgekleed heeft en nu zelfs met verkeerde cijfers de lijnen wil sluiten.

Henk Udding en Arnaud Bottenheft (bekend als oud-raadslid van de VVD en 2005 Liberaal Hoogeveen, oud-medewerker van Arriva!) deden het interview. Henk is wel rustig, maar Arnaud zit nog behoorlijk in een politieke modus. Hij is zeker ambitieus en gedreven. Dat is mooi voor de lokale radio. Hij zit er bovenop, maar is dan ook weer niet een objectieve interviewer. Eén met een kleur zullen we maar zeggen. Jan van Selm had zich daar duidelijk aan gestoord. En dat begreep ik ook wel…

Jan van Selm. Hij was in het hol van de leeuw gekomen. Ik heb hem daar nog voor bedankt. En uitgebreid gesproken. Hoe vaak krijg je de kans om rechtstreeks als raadlid vragen aan deze regionale OV-bestuurder te stellen. … Jan was niet met het openbaar vervoer gekomen….dat is vanuit Dalen op de zaterdagmorgen een opgave? Jan reedt in zich eigen keurige Skoda. Dat gaf gelijk al aanleiding tot enerzijds geruststelling, anderzijds alertheid. Geruststelling omdat hij niet in een Massarati reed en dus blijkbaar niet exorbitant beloond wordt. Alertheid omdat de Skoda-rijder in Nederland een bepaalde status heeft. Niet voor niets had Skoda in de jaren 2007 e.v. de campagne ‘volg de Skoda-rijder’ als het ging om mensen die voor een goed product voor een goede prijs gingen. In de volksmond: zij die op de kleintjes letten en/of goedkoop wilden. Dat is voor een directeur van het OV-bureau wel een item….! Ja, ja, ‘goedkoop in Hoogeveen en Meppel’ dachten de aanwezigen waarschijnlijk! Wel een superpluspunt voor deze directeur: Mevrouw Dirks had van hem een lift gekregen. Natuurlijk omdat ze anders in alle vroegte met het OV uit Emmen naar Hoogeveen had moeten komen. Nu reed Jan een halfuurtje om (!) en haalde haar op. Kost hem wel weer een OV-klant, maar jij hij weet natuurlijk als geen ander dat het geen pretje is om met het OV te reizen…

Nu, wat leverde deze ochtend mij en alle andere burgers van Hoogeveen op?

1. Publiciteit op radio en RTV Drenthe

Door de demonstratie van de chauffeurs en hun aanhang was het op eens een echt item voor Hoogeveen. Radio Hoogeveen had haar clubgebouw helemaal vol zitten. Wel erg jammer dat de gemeente Hoogeveen dan niet een betere ruimte beschikbaar kon stellen. Had mooi in een grotere zaal of ruimte als Punt H gekund. Dat had ook de PR voor Hoogeveen op RTV Drenthe verhoogd….altijd lastig.  Dus de stadsbus stond duidelijk op de agenda. Ida Gerda deed een duit in het zakje: PvdA tegen vrijwilligers als chauffeur. Dat piketpaaltje geslagen en genoteerd. CDA is natuurlijk de nuance zelf.  Dus geen stellige uitspraken zonder dat we een plan kunnen overzien. Daarbij hadden wij ook de motie van GL en SP ook niet gesteund omdat de financiele paragraaf ons te dwingend werd geformuleerd. We moeten binnen de begroting oplossingen vinden voor dit probleem, maar niet op voorhand geld toezeggen zo zijn we niet getrouwd bij een degelijke partij als ons CDA.

2. Nieuwe informatie

Reizigersaantallen

Zo nu en dan barste de discussie echt lekker los. Zeker over de reizigersaantallen! Wij hadden vanuit de ambtenaren te horen gekregen dat er zo’n 800 man per week in de bus zit. Zo’n 500 in ‘de krakeel-route’ en 300 in de ‘de weide-route’.  Rekening houdende met de vakanties e.d. zo’n 40.000 per jaar. van Selm sprak over 50.000 en gaf toe dat hij dat naar boven had afgerond. De chauffeurs van Connexxion hadden van 2009 dagelijks de reizigers geteld. Zij kwamen op 350 per reisdag. Dit maakt met een dikke afronding naar boven zo’n 100.000 reizigers per jaar. Oorzaken zijn de tellingen van OV zijn gebaseerd op ov-chipknipaanmeldingen (losse kaartjes tellen niet mee), kinderen zijn gratis en de ov-chipknip deed het een periode niet. Wethouder Steenbergen maakte aan deze discussie een eind door z.s.m. hier een onderzoek naar te zullen starten. Dit moet de wereld uit!

Jan van Selm hield een klaar betoog: er zitten in Hoogeveen te weinig mensen in de bus. Men betaald gemiddeld € 1 en de rit kost overal € 10. Dus moet op iedere rit € 9 bij gelegd worden. Dit is te gek / te veel voor de overheid c.q. het OV-bureau. Een lokaal georganiseerd stadsvervoer zou wellicht de (overhead-) kosten wat drukken kunnen en daarmee veel goedkoper kunnen rijden….[toevoeging EJK].

Neerwaartse spiraal in het Hoogeveense OV vanaf 2009

De chauffeurs binnen en buiten lieten zich niet onbetuigd. Hun belang is die van de genoemde 800 reizigers en natuurlijk dat van hun werkgelegenheid. Zij wijten de neergaande spiraal ook aan ontmoedigingsacties van de OV-planners in Assen in de afgelopen jaren. Buiten de spits rijdt de bus maar één keer per halfuur. In de avonden idem, maar slechts tot 20.30 uur. En de aansluiting op de treinen zijn knap waardeloos. De bus moet 2 minuten voor aankomst van de trein vertrekken….de chauffeurs lossen dat overigens praktisch op. Ze starten gewoon paar minuten later met hun route.  Andere routes waardoor mensen veel verder naar de bushalte moeten lope. Allemaal verkeerde bezuinigingen volgens Mulder. Wat heeft u als OV-bureau gedaan om meer mensen in de bus te krijgen vroegen de chauffeurs via de razende reporter voor het Radio Hoogeveen gebouwtje.

110 miljoen

Het OV-bureau Groningen-Drenthe (door Arnaud meer OV-bureau Groningen dan OV-bureau-Drenthe genoemd) heeft 110 miljoen te verdelen. De besparing op het stadsvervoer Hoogeveen is € 290.000. Wij nemen maar aan dat men het beschikbaarstellen van goed onderhouden busjes daar al mee heeft verrekend.  Dus 0,26% van de totale begroting van het OV-bureau….je zou haast zeggen kan dat niet anders.  Het is zo’n druppel op een groeiende plaat.

Niet de streeklijnen!

Het is wel goed om onderscheid te maken tussen de twee kleine stadsbusjes en de streeklijnen die ook Hoogeveen doorkruisen. Hoogeveen-Meppel via Zuidwolde of via Pesse-Ruinen-Ruinerwold. En de lijnen Zweeloo-Emmen of Oosterhesselen-Emmen.  Daarnaast de lijnen 33 en 34 Hoogeveen-Hardenberg en Hoogeveen-Ommen.

1500 meter is goed voor je beweging

De discussie ging ook over de alternatieve instapplaatsen. De halten stonden voerger gemiddeld op 400 meter van iedere woning. Dat is opgeschroeft naar 800 meter. Bij het verlies van de stadsdienst zal dat gemiddeld 1.500 meter worden. Dus naar de haltes van de streekbussen. Gemiddeld, dus kan zelfs oplopen tot > 1.500 meter. Jan van Selm had daarmee eigenlijk de enige verspreking van de morgen: hij gaf, de discussie wellicht al een beetje zat zijnde, aan dat de mensen dan ook weer wat beweging krijgen….dat werd niet heel vrolijk opgepakt door het publiek. Het gaat juist om de mensen die met moeite een paar honderd meter afleggen om bij de halte te komen.

Noaberschap

Van Selm had wel gelijk als hij zegt: iedereen heeft wel een buurman. Maar kan deze buurman (fysiek, financieel, wel/niet auto?) iemand wel naar de bushalte brengen? Ik vermoed dat we het toch in Hoogeveen zelf moeten gaan doen. Als we het zien als modern noaberschap dan zou de stadslijn ook gewoon de noaberlijn kunnen heten. Een goede noaber is beter dan een verre kamme-raod moet je maar zeggen!

Plannen van Jan (nieuw Hoogeveens vervoersplan – NHVP-)

Het zou mooi zijn als we minimaal één lijn overhouden. Ik pleit er voor om die dan de jan-steenbergen-lijn te noemen en Jan een vrijkaart voor het leven te geven. Hij is met hulp van o.a. bert Hansma druk met het bij elkaar brengen van allen in Hoogeveen die in het vervoer zitten. Tactisch als hij inmiddels optreed gaf wij wel aan dat er per 15 december a.s. een vorm van vervoer zal zijn. Een basisvoorziening als stadsvervoer mogen we eigenlijk niet verliezen zo sprak Jan zich uit.

Hij noemde als participanten aan het overleg:

• MobiTrans;
• Connexxion
• VNMM
• Ellerie
• En twee vrijwilligersorganisaties uit Hoogeveen

Op 30 juni wil de gemeente een grote inspraakavond houden over het dan bedachte plan.

Wethouder jan Steenbergen probeert met rolstoel in de bus te komen…! Ook na 15 december?

Conferentie kennisplatform verkeer en vervoer

Jan van Selm gaf aan dat hij voor dit platform een conferentie heeft georganiseerd om met alle vervoerbestuurders na te denken over het teruglopende stadsvervoer in middelgrote steden (categorie 30.000 tot 60.000 inwoners).  Zelfs grote steden kampen met terugtredende OV-reizigers. Het is blijkbaar niet aantrekkelijk genoeg. Voor Hoogeveen gold overigens ook:

• Zodra wij (nog) kunnen gaan we fietsen;
• De afstanden zijn te klein tussen de wijken en centra (i.t.t. Emmen);
• De stadslijnen zorgen niet of onvoldoende voor vervoer van scholieren (i.t.t. Marsdijk bus Assen);

Allemaal aspecten waar we geen speld tussen kunnen krijgen…we fietsen dus eigenlijk met z’n allen de bus Hoogeveen uit…

3. Nieuwe contracten en ideeën

Nico Takkenberg

Prachtige man, die zichzelf een groot verbruiker van het Hoogeveense stadsvervoer noemt. Hij kwam met een paar zinnige vragen die echter in de geweld van de verdere discussie weg waaiden. Maar hij bracht daarbij een sleutel voor het Nieuw Hoogeveens Vervoerplan naar voren. Het onderzoek van de jonge wiskundige Inge Tensen. Man, wat prachtig dat wiskunde zo kan bijdragen aan het oplossen van een probleem:

http://www.utwente.nl/ewi/sor/news/150519_afstudereningetensen/

Let maar op dit gaat Hoogeveen ook verder helpen. Alle vervoer op één hoop en via een wiskundige formule de krachten verdelen of beter gezegd de ritten plannen…?

Mevrouw Dijkhuizen

Zij gaf aan dat er soms geen bus meer is en dan van het station naar Krakeel moet lopen (ongeveer 1 uur wandelen) en dat de bus haar niet meer bij de sportschool kan brengen. Dat is de sportschool Move2Be waar ondergetekende haar ook wel ontmoet, maar dan meestal druk is met allerlei apparaten en dus niet veel tijd heeft voor politieke praatjes….allemaal sneu. Hopelijk kunnen we voor mevrouw Dijkhuizen een beetje stadsvervoer overhouden!

Concessies

Van groot belang is het hoe de concessies met OV-bureau-Connexxion geregeld zijn. Het kan namelijk zo zijn dat ondanks dat er een vrijwilliger op de standaard bus van Connexxion rijdt, de opbrengst kaartverkoop wel naar het OV-bureau moet worden afgedragen? Dat moet Jan Steenbergen deze week bij het OV-bureau dat direct voorkomen. De NHV houdt maar mooi de entreegelden in Hoogeveense binnenzak. Dat helpt onze businesscase. En eigenlijk moet Jan S bij Jan van S proberen nog wat financiële middelen weg te slepen. Zeg maar ons deel van de belastinggelden die het OV-bureau elders gaat inzetten…

Syntus Veluwe

De concessie die Syntus heeft in Gelderland (Veluwe) is een voorbeeld volgens velen voor juiste invulling van streek- en stadsvervoer. Het onderdeel stadsvervoer vindt plaats in Apeldoorn, Ede en Harderwijk. Wij begrepen dat in deze concessie lokale initiatieven wel profiteerden van de busopbrengsten! Hierbij wat andere achtergronden van Syntus. Een jonge maatschappij die SYNergie tussen Trein en bUS tot stand wil brengen.

• De klantwaardering is hoog met Apeldoorn als meest gewaardeerde stadsdienst van Nederland in 2012, 2013 en 2014.
• De medewerkertevredenheid neemt jaarlijks toe.
• De CO2 uitstoot is sinds 2011 met meer dan 50% afgenomen.
• Om de toename van ‘lege bussen’ tegen te gaan wil provincie Gelderland drukke lijnen versterken en minder drukke lijnen op termijn vervangen door ander en beter vervoer: het flexnet.
• In de nieuwe concessie worden pilots uitgevoerd met o.a. deelauto’s, wensbussen en shuttlebussen.
• De energiezuinige Whisper (de fluitsterbus) blijft in ieder geval nog een jaar doorrijden in Apeldoorn.
• De Kolibrie is een nieuwe openbaar vervoersdienst, die alléén rijdt als u deze minimaal één uur van te voren reserveert. De Kolibrie rijdt volgens dienstregeling op een aantal lijnen en tijden en brengt u van uw opstaphalte naar uw uitstaphalte. Gewoon openbaar vervoer, wanneer u dat wilt!
• Op de buslijnen waar Flexstops zijn, kunt u behalve bij de bestaande haltes, ook in- en uitstappen bij de Flexstops tussen de haltes. Instappen bij Flexstops kan alleen bij de gemarkeerde plekken. Uitstappen kan in overleg met de chauffeur overal op uw buslijn. U kunt bij het instappen bij de chauffeur aangeven waar u precies wilt uitstappen. Als u wilt instappen, steek dan uw hand op. Dit betreft een beperktaantal lijnen.

Aanbestedingen

Belangrijk is wel om te weten dat deze markt ook onrendabeler is geworden door de grote aanbestedingen. De kosten om de aanbesteding voor te bereiden liegen er niet om. En heb ik niet over acties zoals bij de NS in Limburg…J De kosten van aanbestedingen zit in de aanbesteding zelf, maar nog veel meer in de kosten van vervanging materieel. Ook hebben we net de instapplekken aangepast om de hoogte van de busjes. In het gezelschap van chauffeurs waren er die in Hoogeveen sinds midden vorige decennium al 4 aanbestedingsronden hebben meegemaakt. Allemaal kosten die ergens terugverdiend moeten worden zonder dat de reiziger er iets voor terugkrijgt.

United Kingdom

Trent Barton (www.trentbarton.co.uk) is een onafhankelijke busvervoerder in de East Midlands. De maatschappij wordt gerund door mensen uit de regio. De chauffeurs werken in kleine teams op vaste routes. Daardoor kennen ze een groot deel van de vaste reizigers. Elke lijn kent een marketing met namen als: ‘the black cat’, the ‘red arrow’ en ‘pronto’; iedere buslijn kent een eigen kleurstelling, een bijpassend marketingconcept, heldere kaarten en programma’s om klanten per lijn te binden. Deze aanpak is succesvol. Jaarlijks groeit het gebruik van de busdiensten. Mensen spreken ook niet meer van de (anonieme) bus met een (anoniem) nummer, maar van de merknaam. Uit het feit dat mensen de merknaam gebruiken in plaats van het lijnnummer mag afgeleid worden dat ze er zich er makkelijker mee associëren. En wat ik zeer cool vond: op hun site vond was de regiokaart waarop je kon zien waar tussen de haltes de bus zich nu precies bevond. Dus via een app kun je zien of er zo een bus aankomt. Of een ticket voor de hele regio voor vast bedrag van 30 pond (€ 41) voor 7 dagen. Dat wil je als reiziger weten: wanneer komt mijn bus de hoek om….of hoe kan ik goedkoop en gemakkelijk reizen!

Reiziger/klant centraal

Ook geen gekke gedachte om hierop los te laten! De behoeften van de reiziger zijn verschillend. Wie stappen of stapten er in de stadsbus en wat willen ze graag:

Op al deze reizigers is een andere marketingformule noodzakelijk. Een kleine lokale organisatie kan hier snel, maar vooral zonder veel overhead op inspelen. Lokaal is het helemaal…misschien nog samen met Meppel of hebben we dan weer een management team nodig? Laat de chauffeurs het even lekker zelf regelen…! Zelf sturende teams, ook moderne managementvorm.

4. Luisteraars en de vrije pers

De laatste winnaars zijn de vrije pers en natuurlijk de luisteraars. Door dit soort items te maken, die concreet een probleem aan de kaak stellen, kunnen de mensen geïnformeerd worden. Ik moet bekennen: Henk en Arnaud brachten ook voor mij nog een nieuw punt naar voren. Namelijk de instemming door het consumentplatform. Ben benieuwd hoe dat nu verder gaat..…

De stadsbus-volger,

EJK