Op donderdag 7 april was er een door de voltallige oppositie aangevraagd debat over de ontwikkelingen rondom de scholen. Hierbij mijn verslag van dit avondje politiek.
U moet weten dat het raadslidmaatschap bij een drukke baan toch zo nu en dan wel een belasting is. Mijn werk liep op deze donderdag ernstig uit. De dagen dinsdag en woensdag stond ik op de beurs van de bedrijven in Drenthe (BCDD) dus werk was ook al blijven liggen. Dus werd het een donderdag van rennen en vliegen. Om 18.30 verliet ik het werk om in zeer klein ½-uurtje naar Hoogeveen te rijden, snel en spullen bij elkaar graaiend een hapje van de met liefde klaar gemaakte gehaktbal te nemen en vervolgens met een banaan en mandarijn naar de raadszaal te rennen. Daar te realiseren dat mijn fractie al vanaf 18.00 in overleg was en ik de helpdesk (open tot 16.30 uur) van de gemeente nodig had omdat ik een paar keer de mail ‘wachtwoord vervangen’ in de drukte rondom beurs etc. had weggeklikt….dus ook geen nieuwe mails kon lezen en deze oproep tot ‘afstemming’ had gemist. De avond begon onrustig, maar gelukkig kon ik tot rust komen, dat lukte de rest van het gezelschap niet echt. Het debat werd terecht door de HC ‘gekissebis’ genoemd. Een volle tribune keek met belangstelling naar dit bijzondere proces. We hebben geen beter (eerlijker?) systeem dan deze democratie, maar je vraagt wel eens af, kan dat nu niet efficiënter of doelgerichter? Het zijn rituelen die we democratie noemen, maar nogmaals ik weet ook even geen beter systeem.
Zware inleiding van de oppositiepartijen: investeren in de toekomst van de kinderen in Hoogeveen stond op het spel. CDA was zeker ook van PvdA en SP het mikpunt. ‘Jullie wilden toch ook het MFC’ en ‘durf te kiezen voor het kind en kijk niet alleen naar de financiën’. De oppositie had een motie gemaakt: college onderzoek en rapporteer bij de VJN (ergens eind mei) wat de kosten zijn voor de scholen als we in Wolfsbos gaan verbouwen/renoveren, geclusterde nieuwbouw (5 in 1 optie) of ‘los’ gaan nieuwbouwen, school voor school. Deze motie werd uiteindelijk aangenomen omdat we eigenlijk allemaal hetzelfde willen: prachtige, warme en veilige scholen voor de jeugd van Hoogeveen. Dat speelt in centrum, in zuid, wolfsbos, in krakeel en zeker ook in de verschillende dorpen. Een en ander verloopt via een planning en die zorgt er voor dat je zo nu en dan scholen hebt die moeite hebben om op hun beurt te wachten. In dit geval ligt dat nog wel even iets anders. We zijn met buurt en scholen jaren (2011, 2012, 2013 en 2014-half) bezig geweest met een prachtig concept: de speciale lesplaats. Dat kon ook makkelijk we verkochten als gemeente toch nog wel de nodige grond en vulden daar de spaarpot mee: reserve structuurvisie genaamd. Bentinckspark is daar bijvoorbeeld uit betaald. Goede visie voor onze inwoners: prachtig sport en beweegpark. Helaas is dat ook op 60% tot stilstand gekomen. We bouwen er nu een hal bij zitten dan op 80% van het plan, maar hockey, wielrennen, paardensport, skeeleren, korfbal en liefhebbers van een beweegpark (stadspark) staan met een drup aan de neus te wachten of de tijden nog weer veranderen. Ik wil me er voor inzetten! Oppositie speelde de troefkaart: uw eigen wethouder Bargeman heeft zich er nog hard voor gemaakt. Toen Bert Otten zijn betoog ging doen werd hij (we hebben geklokt) om de 1,5 minuut geïnterrumpeerd. Zelfs zo vaak dat de voorzitter Karel Loohuis een oproep deed en uiteindelijk in moest grijpen. Men bleef hameren op Bert zijn provocerende krantenartikel. Bert zijn verhaal was dan ook niet waar de oppositie op zat te wachten. En door de interrupties kwam het ook niet lekker over voor publiek en luisteraars. Overigens was hij duidelijk en herhaalde hij dat in de interviews met bijvoorbeeld RTV Drenthe. Daarbij was het het CDA dat de brug sloeg naar de motie, overigens met een eigen motie daarnaast. Om dat standpunt wat in te leiden eerst:
Geschiedenis van het MFC
Toch ben ik maar eens gaan lezen (ik was immers toen ook geen raadslid) in de stukken rondom het MFC uit de periode 2011 tot voorjaar 2014. In die periode waren de heren Hacking en Hansma namens de gemeente op weg om weer een megaproject uit de grond te stampen. Een Multi Functioneel Centrum midden in de jaren 50-60 wijk Wolfsbos. Een groeiwijk uit de tijd dat Hoogeveen nog ‘in stijgwind’ was. Nu een wijk die support van gemeente goed kon gebruiken. Na Krakeel was Wolfsbos aan de beurt. Winkelcentrum was al opgeknapt en nu het onderwijs. Bargeman (CDA) had dit in portefeuille en hij ging er op zijn eigen gedreven manier helemaal voor. De spaarpot was nog vol genoeg (hoewel bij CDA ook wel vragen rezen over de stand van de schuldpositie) en we hadden ook nog voldoende geld om de kapitaalslasten (afschrijving, rente etc) te kunnen dragen.
In fase 2 zijn de vele scholen en kinderorganisaties druk doende met plannen en visies. In oktober 2012 is er al een pedagogische visie geformuleerd. In december 2012 nog wel een kleine tegenvaller als Domesta en Woonconcept de investeringen in het slot gooien, maar bij gemeente en scholen is men nog volop op koers voor dit MFC.
Prachtig zijn de fase 3 plannen (20 augustus 2013) waarin de keuzes rondom speciale lesplaats in Wolfsbos worden verdedigd. Bilderdijk, van Goghlaan en Reviusplein vallen allemaal af. Het moet duidelijk Wolfsbos worden. Zie hieronder…
Dan krijgen we bijna gelijktijdig met de laatste plannen rondom het ontwerp van het MFC Wolfsbos in voorjaar 2014 de voorjaarsnota. Raad is nog maar net geïnstalleerd en dan stort het college al een bak met realiteitszin over de raadsleden heen. We kunnen maar tot 42 miljoen de jaren 2015-2018 investeren. Het investeringsbudget is een issue, maar ook de nasleep van de kapitaalslasten. Dat zou zorgen voor extra bezuinigingen net nu de rijksoverheid (PvdA/VVD) de drie decentralisaties heeft doorgevoerd. We krijgen ruim 30 miljoen aan extra taken er bij. Iedereen roept in Den Haag de gemeente kunnen dat efficiënter en dus krijgen ze minder geld dan toen het rijk deze taken verzorgde. Onzekerheid over WMO, WSW, jeugdzorg, thuiszorg, participatiewet enz. Wethouder Hiemstra, de schatkistbewaker binnen dit ‘kabinet’ zal het keurig uitleggen aan de kijker van RTV Drenthe in juni 2014. Het college wil ook niet alles zelf beslissen en maakt een prio-lijst. Vanaf 2 (opgedeeld in 2A en 2B) wordt het uit-/afstel. Prio 3 is helemaal gezien. Prio 1 gaat natuurlijk door. Dan barsten de protesten los. Hele avonden over Eduwiek, Hollandscheveld spreekt van kiezersbedrog, Pesse is zwaar teleurgesteld. Vanuit MFC wordt ook gereageerd, maar dat project is minder ver gevorderd en er wordt niet zo bedreven of fanatiek gelobbyd. MFC gaat in de ijskast en wel het diepvriesvak. Krijgt status 2B. Wij lezen in de jaarverslagen van Pricoh, Bijeen en Renn4 dat het MFC onzeker is geworden. Begroting wordt overigens met grote meerderheid aangenomen. En nieuwbakken raadslid als ik was, verbaasde ik me er over hoe Hiemstra bijna alle oppositiepartijen achter deze begroting had gekregen. Sterk staaltje college-sturingskracht. Natuurlijk hadden we in de nota ‘reservebeleid’ ook als spelregels (kengetallen) afgesproken. Nu de randen van deze kengetallen bereikt worden conformeert men zich. In begroting 2015-2018 worden per november 2014 deze prioriteiten vastgesteld. Wel gaat door toedoen van de raad de investeringsbegroting van 42 naar 49 miljoen (voor prio 2A). In de begroting van een jaar later (2016-2019) wordt het afblazen van het MFC expliciet benoemd. D’66 is het hier niet mee eens, met PvdA dienen zij een motie in. Deze wordt na wat tumult door ondergetekende, die niet goed begreep waar hij nu voor of tegen moest stemmen, uiteindelijk toch niet aangenomen. Dit heb ik in mijn blog van 9 november 2015 ruimschoots beschreven.
CDA en MFC
Het CDA was met haar wethouder Bargeman een groot voorstander van het MFC. Veel energie is er vanuit deze partij in gestopt. Überhaupt zijn onderwijs en werkgelegenheid voor CDA, ook in de campagne 2014, het speerpunt. CDA heeft gepleit voor ‘childernzones’ en allerlei kindgerichte acties. CDA is dan ook blij dat we in de afgelopen jaren 11 nieuwe schoolgebouwen hebben gekregen. Prachtige mogelijkheden om het gemiddelde opleidingsniveau om hoog te krijgen. Minder ambitielozen in Hoogeveen zoals Arend Eilander pleegt te zeggen was een doelstelling die CDA helemaal onderschrijft en zich ook volop voor in blijft zetten. Jong Hoogeveen is voor deze coalitie een prachtig succes. Gemeente heeft 10 miljoen in kindpartijen gestoken. Er gebeurt veel! Nu de gebouwen van de prioriteitenlijst nog.
CDA, wat is er veranderd?
Dus CDA is niet veranderd als het gaat om het belang van goed onderwijs met dito gebouwen. Maar we kunnen niet alles of niet alles in het tempo zoals we dat voorheen dachten. En wat eigenlijk voor het gevoel van het CDA in de hoogtij van 2012-2014 rondom MFC erg ondergesneeuwde was: wat doe je met alle leegstaande panden. Daarom was een belangrijk thema in het debat ook: kan een speciale lesplaats alleen maar gerealiseerd worden door bijna 12 miljoen in een gebouw in Wolfsbos te stoppen? De titel van deze blog is dan ook denk niet nauw, denk wied. Ik geef toe bij mijn start bij de NAU (Noordelijke Accountants Unie) heb ik een variant op dit thema ook al gebruikt. PvdA was duidelijk: een MFC kan alleen als speciale lesplaats in Wolfsbos komen. Dat is met de inzichten van vandaag toch wel nauw gedacht. We krijgen toch vele gebouwen in Hoogeveen leeg te staan. We hebben inmiddels meer inzichten in de financiën van de 3D, hoewel de accountants nog niet klaar zijn met de jaarrekening….zegt toch ook wel iets over de complexiteit. Kortom tijd voor bezinning en naar mijn mening niet alles op één kaart zetten.
Observatie
Eerst nog een observatie over het politieke proces. De raad van Hoogeveen heeft zich zelf via ondersteuning door Debat.nl laten aanscherpen op het vlak van debatteren. Je vraagt je af of dat gaat werken. Iedereen wil zich profileren zelfs als men het eigenlijk in de basis wel eens is. Over de schoolgebouwen is dat ook zo. Er is een politieke (woorden-) strijd over wie naar scholen is gaan kijken, wie het kind centraal stelt (en wie niet), wie nu het meest sneu is, of het meer of minder dan een paar losliggende stoeptegels is, coalitie wil dit niet oplossen, coalitie is niet duaal genoeg, raadsleden schaamden zich voor hun eerdere opstelling, u heeft geen visie, de raad heeft geen ambities, u bent niet eens gaan kijken, wij waren niet eens uitgenodigd, u moet kaders oprekken, hevo rapport is duidelijk, hevo rapport hanteert geen goede normen en dan de muizen, urinelucht, tocht, enkel glas, vocht, uitvallende kachels, energielasten, verhuizingen van Smilde naar Hoogeveen…de kranten stonden er vol van en de raadvergadering ging over niets anders. Retoriek? Politiek? Ik heb meerdere scholen in de afgelopen periode bezocht, redelijk informeel en onder de rader. Dus geen politiek slaatje geslagen uit de zorgen van de kinderen in Hoogeveen, want er zijn veel meer slechte en dure scholen. Prioriteitenlijst staat er vol mee. Niet voor niets staan er 12 scholen op prio 1. Maar waarom hoor ik die niet? Ook daar piest men naast de wc, is er enkel glas, etc. Zo was ik deze week op de EBO de Fontein. Wat een ellendig gebouw, maar wat een warme sfeer. Mensen maken de school. Ik vroeg de directeur de heer Mart Peeneman naar dit probleem. Ik weet dat de school heel graag naar een nieuwe locatie zou willen. Ze staan immers op prio 1 / plaats 6 direct na alle scholen in Wolfsbos. Fontein wist waar ze 5 jaar geleden aan begon. Het grote verschil is misschien wel dat ze geen grote verwachtingen hadden om deel te mogen nemen in een groot MFC of anderszins modern gebouw. Dat geeft minder frustratie omdat je weet dat moet wachten. Maar jullie hebben toch ook oude WC’s e.d. vroeg ik Peeneman? Heel oud zelfs! School is van 1969 en nooit opgeknapt. De toiletten worden elke ochtend extra hard geboend en we hebben afzuiginstallaties geplaatst zodat de lucht die zich onvermijdelijk gaat voordoen afgezogen word. Praktisch opgelost dus….
Terug naar ons debat. Veel gekissebis en dat hield pas op toen Bert Otten zei: ‘CDA vind het helemaal niet verkeerd om nog eens de kosten van de opties in beeld te brengen’. De teksten er om heen vonden de coalitiepartijen te suggestief en dus werd daarin geschrapt. PvdA blij en de krant schreef ‘coalitie gaat door de knieën’? Als je een hand uit steekt naar de oppositie (kan ook een toonbeeld van goede democratische werken zijn) is dat dan door de knieën gaan? Alles komt in uitstel tot de voorjaarsnota. Wij weten al dat een MFC bijna 12 miljoen kost en dat groot onderhoud 640.000 euro kost. Maar zijn we nu niet te nauw aan het denken?
Denk niet nauw, denk wied
Vanuit CDA proberen wij, nu duidelijk is dat een MFC feitelijk heel moeilijk gaat worden, breder te denken. Zelf zou ik willen zeggen echt breder, dus niet nauw, maar wied. Ik vind het getuigen van goed om gaan met gemeenschapsgeld dat wij voorzichtig zijn. En dat wij rekening houden met concrete risico’s. Raadsleden stellen rondom de begroting en jaarrekening eigenlijk niet of nauwelijks vragen over de riscio-paragraaf. En dat terwijl dat cruciaal is voor beslissingen of we nog 12 mln extra gaan investeren. De risicoparagraaf bepaald hoeveel weerstandskapitaal je nodig bent en dus hoeveel middelen je nog vrij hebt om te investeren. Daarvoor heb je geen boekhouddiploma nodig… Ik heb vanuit de jaarrekening 2015 een complete analyse gemaakt van het weerstandskapitaal in relatie tot risico’s. Gelukkig behandelen we de jaarrekening voor de voorjaarsnota, dan weten we waar we staan. Dat is cruciaal in de discussie in juni aanstaande, echter er is meer. Namelijk gezond verstand. Als je Eduwiek start dan komen er gebouwen leeg te staan die moderner zijn dan de gebouwen waar de scholen nu in zitten. Als je echt wied denkt kunnen we nog veel meer gebouwen in deze afweging betrekken. Dat zouden we graag willen, daarom hamert CDA als maanden op het IAB. Integraal Accommodatie Beleid. Wat gaan we met alle panden van de gemeente doen? Wij zouden zelfs nog verder willen gaan: wat voor mogelijkheden liggen er nog meer. Bijvoorbeeld met kerken of in de PPS-sfeer? CDA is de partij van het leggen van verbindingen. Daarbij moet je wied denken. Niet nauw. Overigens wel binnen de spelregels van de financiën. Wij zijn immers ook verantwoordelijk voor het financieel gezond zijn van Hoogeveen, dat is inclusief een beoordeling van de risico’s. Het zou op 21 april nog wel eens een prachtig debat kunnen worden. Iedereen die lacht om het belang de jaarrekening die kan nog wel eens bedrogen uit komen. De kaders zullen bepalend zijn! O ja, we moeten ons ook realiseren dat veel van deze gebouwen een restwaarde (boekwaarde) hebben en deze als we de panden leeg laten staan moeten afboeken…dat zal het college m.i. ook inzichtelijk moeten maken. Dus de motie van oppositie is veel te nauw. Kiezen voor nieuwbouw is kiezen voor leegstand en dus voor boekverliezen? Ik werk het ‘wied-denken’ even kort uit:
Onderdeel 1 van wied-denken
CDA heeft de motie ingediend dat onderzocht wordt of het mogelijk is dat Kameleon en Aventurijn worden verplaatst naar Lomanlaan 123 (de oude Wegwijzer). Een schoolgebouw uit 1962, dus moet zeker vernieuwbouwd worden. Maar ligt mooi centraal in Hoogeveen en ligt ook pal naast een brede school (Zuiderbreedte). Wij hebben college opgeroepen dergelijk optie ook te onderzoeken (kan de speciale lesplaats 2.0 daar komen?) en persoonlijk denk ik niet dat het daarbij moet blijven.
Onderdeel 2 van wied-denken
We zien ook in de afwegingen rondom MFC in 2013/2014. Daaruit blijken wel dat er meer opties in aanmerking komen. Hoe staat het met de afweging van deze opties anno 2017-2018-2019? Projectontwikkeling ligt op de kont. Eduwiek gaat door, Julianastraat en Griendtsveenweg komen dus leeg te staan en vallen terug richting de gemeente. Projectontwikkeling? Erg onzeker. Het zijn schoolgebouwen dus denk wied, kijk wat je d’r mee kunt. Er staan 12 scholen op de prio 1. Even hardop denken:
- Aventurijn en kameleon naar ‘Wegwijzer’ is stap 1.
- Reviusweg wordt stadspark? Of kunnen we daar nog niets verdienen?
- Goudvink en Krullevaer vernieuwbouwen? Of toch in een bredeschool Wolfsbos?
- Fontein naar locatie Griendstveen met Palet of Juliannastraat met Juul van Stolbergschool? Grond verkopen en geld verdienen om scholen op te knappen? Rol Domesta en Woonconcept even meenemen….
- Titus Brandsma daar ook bij in? Wat te doen met Villa Kakelbont?
- Carrousel renoveren en de ‘oude bibliotheek’ als wijkgebouw meenemen in renovatie?
- Wat doen we met G.J. van der Ploegschool (prio 2, maar Griendstveen/van Goghlaan in totaal ontwikkelen?)?
- De Akker en Hoeksteen hebben ook prio 1, moeten ook vernieuwbouwd worden? De Akker kan wellicht clusteren met de PKN-kerk in het Spaarbankbos? Wil Drents Landschap daaraan meewerken? Hoeksteen krijgt ook te maken met demografische aspecten. Is er bestaansrecht of mag je de kinderen in Noordscheschut mee laten doen als het onderwijs daarmee gediend is?
Onderdeel 3 van wied-denken
Wat kunnen we in Hoogeveen nog met andere leegstaande gebouwen? Voor onderwijs geschikt maken? Neem bijvoorbeeld Rendo-gebouw, kan daar niet wijkgebonden onderwijs naar toe? Of de Oosterkerk, wat wil de PKN daar op langere termijn mee? En dan de ROC Wolfsbos. Gebouw C leent zich best voor primair onderwijs. Mooie extra voordeel dat de kinderen maar 150 meter naar de gymzaal hoeven te lopen…. Kortom daar doen zich ook wel mogelijkheden voor. Om met wijlen Johan C. te spreken: om het te zien moet je wel willen kijken. Of in mijn termen: denk vooral wied, dan kon nog wel eens a) snellere resultaten opleveren b) geld besparen. Wellicht goed om met een groepje fractiespecialisten voor of wellicht direct na de VJN de koppen bij elkaar te steken en te kijken wat ons verbind: samen achter alle scholen in Hoogeveen (en dus ook Wolfsbos).
Ben benieuwd naar de opties die gaan komen en of we nog creatief kunnen zijn…..