Reeds maanden (inmiddels 62 diensten) houden we in Hoogeveen bij de CGK zogenaamde groei-, later Alpha-diensten genaamd. Voor velen een groot succes en verrijking van kerkelijke beleving. Duidelijk gekoppeld met de Alpha-cursus en aanvulling op onze ontmoetingsdiensten. Wat een positivisme bij de CGK, maar voorgangers zijn schaars…?
Alpha-diensten
De alpha-diensten worden in de Centrumkerk (1e en 3e zondag) en Ichthuskerk (2e en 4e zondag) gehouden. Heerlijke afwisseling in muziek. Veel band, met drums, bas, piano of keyboard, akoestische gitaar en soms mondharmonica of xylofoon. Heerlijke liederen vaak opwekking, soms Joh. de Heer, psalmproject. Net even wat sneller, wat vlotter en wat pakkender. Heerlijk, opwekkend en soms ontroerend. Zelfs een enkele keer gaan kerkgangers staan om het ‘uit te zingen’ of steken zij hun armen in aanbidding of vol vreugde op naar de Heer. En dan de specials als een sketch over de Bijbeltekst, een getuigenis of ervaring van de ceremoniemeester (overige m/v, dus ook vrouwen aan het woord) wat wordt gedeeld met de gemeente. Gewone zaken waarin we de Heer ook tegenkomen en daarmee geeft het een gevoel van herkenning. Vervolgens van verbondenheid, met God en met de kerkgenoten. Alpha-diensten kennen een ‘normale verkondiging’. Wel zien we in toenemende mate visuele ondersteuning met opbouw van preken in verschillende punten, met plaatjes of zelfs filmpjes. Allemaal zaken die de jongere kerkbezoeker in studie, theater of in zijn audiovisuele wereld heel gebruikelijk vind. Hem of haar ondersteunt met doorgronden, verwerken en bewaren van de boodschap van de preek. Natuurlijk kennende alpha-diensten koffie en thee-moment na afloop. Diensten worden vertaald in Farsi en daarmee blijven de Christenen uit AZC of statushouders ook komen. Voor hen is het ontmoeten van de Nederlanders na afloop heel fijn. Soms worden problemen uitgewisseld en helpen Nederlanders de nieuwe Nederlanders. Al met al een zegening voor onze kerk. Uit een vrij spontaan gehouden enquête bleek op 5 juni 2016 dat vele kerkgangers deze diensten op prijs stellen. Natuurlijk, en in de CGK Nederland is dat niet zo vreemd, zijn er ook kerkgangers die dergelijke diensten te veel franje vinden. Die de rijkdom van de soberheid waarderen. Zelf wordt ik graag op een moderne wijze uitgedaagd mee te doen of mee te denken. Zelf raken mij psalmen in oud-Nederlands minder. Maar wat nog veel duidelijker is: het raakt onze jongeren niet. Met tranen in de ogen denk ik terug aan de inspreker (jonge 20-tiger) die op de gemeenteavond j.l. januari aan die allen die zo vasthoudend waren, vroeg ‘zegt u mij alstublieft waar zijn mijn leeftijdsgenoten’?
Joke Buis en Joh. de Heer
Eigenlijk passen Ontmoetings- en Alpha-diensten heel goed bij Joke Buis. De zangeres (niet te verwarren met Joke Bruys, toen was geluk nog heel gewoon) bruist wel van energie en heeft vele oude liederen uit de bundel van Johannes de Heer in een modern jasje gestoken. Velen kunnen dit dan ook qua tekst al dromen, maar nu met een swingende Joke en een swingende gitaar d’r achter is de stemming nog een stukje beter. Mensen staan swingend met Johannes-de-Heer-en-Joke in de kerk. Heerlijk omdat afgelopen zondagavond mee te maken in de Ontmoetingsdienst.
De doelstelling van Joke op haar site is dan ook prachtig:
Onze roeping is om: te proberen de schoonheid van het oude naar boven te brengen en terwijl we het muzikaal opnieuw tot leven brengen. Dat is eigenlijk ook de kern van de Alpha-diensten. Behoud het goede, maar onderzoekt alle dingen zou je kunnen zeggen. De schoonheid van liederen, gebed, schriftlezing en preek, maar dan opnieuw tot leven gebracht! Dat zijn Alpha-diensten. Op die manier werken we aan de kerk voor de komende decennia!
Joke Buis en band traden afgelopen zondag (7 mei) dus op in de Ontmoetingsdienst in de Ichthuskerk. Voor meer informatie kijk op haar site: http://www.jokebuis.nl/
Zo naar verlangd
Als ik als ceremoniemeester de kerk mag welkom heten bereid ik dat altijd goed voor. Lees teksten, de drie-studie-vragen, luister op youtube de opwekkingsliederen en schrijf zo veel mogelijk op zodat ik het niet zal vergeten. Van een van mijn collega’s heb ik geleerd te vragen: wie is hier nieuw of voor het eerst! Vingers graag. De mensen om degene heen kunnen dat zien en zonder schroom bij de koffie en thee naar iemand toestappen. Deze zondag zaten er een ouder echtpaar in de kerk. Bij de bewuste vraag staken zij hun vinger op. Na de dienst kon ik hen niet zo snel vinden, maar even later stond de dame voor mijn neus. ‘O, wij wonen net in Hoogeveen en hebben zo naar dit soort diensten verlangd’. Het kwam ‘straight form the heart’…. Mooi om te horen dat mensen in de 70-tig zo blij worden van deze diensten. Zouden we het toch ‘opwekkingsdiensten’ moeten noemen. Je wordt er zo opgewekt van. Als je ten minste wilt luisteren!
Geen one-man-show
Deze Alpha-diensten zijn geen dienst meer met een one-man-show. Er is afwisseling in sprekers, in communicatie, in vormen, in muziek, in geluiden en klanken. Er is duidelijk geen sprake meer van 1,5 uur luisteren naar één man, afgewisseld met zingen. Er is een ceremoniemeester die een keer of 5 wat zegt. Een tweetal jongeren of ouderen doen een sketch. Kinderen spelen mee in een filmpje. Een broeder of zuster doet een schriftlezing of een gebed. Ouderling van dienst doet de mededelingen van de kerkenraad. Na afloop zijn een broeder en zuster beschikbaar om apart mee te praten. Even wat delen of klankborden. Verder spreekt iedereen met iedereen onder de koffie. Het is dus echt geen one-man-show zo’n Alphadienst….
Nu zijn er in ons kerkverband gewoon weinig predikanten. Daarbij zijn diverse predikanten oud of ouder en als zij dan gevraagd of ingeroosterd worden dan geven ze natuurlijk keurig aan ‘ik ben niet geschikt voor alpha-diensten’. Misschien koud water vrees, maar er zijn ook voorgangers die na dat ze zijn voorgegaan de Alpha-diensten mijden. De rol is inderdaad wel iets bescheidener geworden. Voor sommigen geen probleem. Heerlijk om j.l. zondag te mogen samen werken met Ds. Dik Brienen. Predikant geweest in Frankrijk en nu in Hardenberg. En dat op de dag van de Franse verkiezingen. Brienen is in Frankrijk waarschijnlijk wel flexibiliteit gewend. Last minute wijziging rondom kindermoment, geen probleem. En samenwerken rondom een dienst kan zo leuk zijn. De predikant kan zich concentreren. Dik Brienen wilde graag de wetlezing doen. Op een bijzondere manier vertelde hij over Tess. Uiteindelijk bleek ze een koe te zijn, terwijl iedereen zich in zijn hoofd een beeld vormde. Geen gesneden beeld, maar toch een beeld. Zo behandelde hij het tweede gebod. Normaal is dat de taak van de ceremoniemeester, maar nu even niet. En dat is leuk, voor de kerkganger onderhoudend. Geen automatisme, maar oprecht en persoonlijk. Kortom een mix die werkt in Hoogeveen.
Blijft echter een probleem rondom predikanten. Daarom zijn we een enkele keer genoodzaakt een Alpha-dienst af te zeggen. Persoonlijk en mijn gezin met mij vinden dat jammer. ‘Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd’. Zo iets zou je ook over de Alpha-diensten kunnen zeggen. Niet dat we niet zonder kunnen, maar ‘een week geen Alpha is een week minder uitbundig op pad met de Heer’. We zoeken dus Alpha-predikanten. Zij die het leuk vinden om rondom een dienst samen te werken, de boodschap op de juiste wijze te verpakken. Niet theo-technisch, maar ook ‘straight-from-the-heart’. Authentiek, dat zoeken wij, niet sjabloonmatig. Dominees die in kunnen haken op een getuigenis of een sketch. Die contact kunnen maken met de mensen in de kerk. Bij het beroepingswerk (onze kerk heeft al jaren een vacature) is dat nog niet echt gelukt. Daarom huren wij dominees van elders…als ze beschikbaar zijn.
Oplossingen?
Zijn er dan geen predikanten? Natuurlijk wel, ook velen die in de tientallen Alpha-achtige-diensten in Nederland voorgaan. Die zijn wel wat gewend maar worden ook in toenemende mate gevraagd. De opleiding van CGK-voorgangers mag wel een beetje gas bijgeven? Of komen jongeren niet meer tot het dominees-ambt? Waar zijn de jonge dominees? Alpha-diensten zou bij uitstek iets voor hen kunnen zijn? Veel vragen. Maar zijn er ook (korte termijn) oplossingen?
Meer predikanten worden voorbereid op moderne kerkdiensten, samenwerking met ‘het volk’ en andere rol in de kerk.
We kunnen het voorgangersprobleem in Hoogeveen ook anders oplossen:
- Vooral ‘Alpha-predikanten’ werven;
- Soms een leken-prediker (preeklezer) vragen van binnen of eventueel andere gemeenten;
- Ruilen met andere predikanten uit de regio waardoor onze emeriti of Lieuwjan wat terug kunnen doen.
- Een dominee van een andere kerk (GKV, PKN of NGK) die wel eens wat anders wil?
- Een live-stream op zetten met een hele goede dominee in andere CGK-kerk?
- Dienst zelf houden, maar preek afspelen via video-opname;
Kortom opties genoeg, een afmelding van een Alpha-dienst hoeft dan niet meer voor te komen. Op naar vrolijk orthodoxe kerken in Nederland.
EJK (persoonlijke titel)