Op maandag 24 april 2017 schreef Jeroen Bottema een ‘commentaar’ in de HC. De titel was ‘kindvriendelijkste gemeente’. In dit commentaar werden meningen, opvattingen, feiten en redenaties door elkaar haalt. En wel zo erg dat ik me daaraan stoorde. Maar het is een ‘commentaar’.  Dus mag men kritisch zijn. En als je wind zaait dan kun je hetzelfde terugverwachten. Dus schrijf ik een ‘commentaar op een commentaar’.  Omdat ik de onnavolgbare wegen van de politiek graag navolgbaar wil maken.  Ik denk daarbij wel aan Johan Cruyff, ‘gaat het pas zien als je het doorhebt’….

Eerst, wat is een commentaar nu precies. Is het een blog, een opiniestuk, een column? Volgens de van Dalen is commentaar (zn): aanmerking, kanttekening, kritiek, marginalia, notitie, opmerking, terugkoppeling, voetnoot. bespreking, reactie, toelichting, uiteenzetting, uitleg, verklaring.

Uit deze opties kies ik dan kanttekening en kritiek. De anderen bijvoorbeeld toelichting, uitleg of verklaring zijn al helemaal niet op z’n plaats. Het zijn dus kanttekeningen bij de politieke actualiteit en kritiek op het niet bouwen van een MFC Wolfsbos. We lopen even de elementen van het ‘commentaar’ langs.

Slordige 35 miljoen

De optel van alle bedragen (garantstellingen, investeringen, uitgaven, combinatie) zijn geen 35 mln, maar 38,2. Dat is toch wel een slordige 3,2 mln. meer. Dat is een serieus bedrag. De raad maakt zich druk over kleinere zaken…Overigens ben ik wel van mening dat een genuanceerd commentaar schrijven net zo mogelijk is als gemeentelijke boekhoudingen doorlichten….

Ijsbaan

Hier wordt volgens Jeroen € 9,7 en 4 mln. uitgegeven door de gemeente. Dat is niet het geval: de 9,7 mln is de optelsom van garantstellingen. De gemeente moet hier rekening mee houden. Maar er is geen geld van dit bedrag besteed. De verwachting is dat er uiteindelijk 4,5 mln. risicovol overblijft, als de ijsbaan omvalt dan is de gemeente (en dus wellicht de belastingbetaler) aan de beurt.

De genoemde 4 mln. ligt nog genuanceerder, dat geld heeft de gemeente helemaal niet, het zou kunnen zijn dat de ‘te ontwikkelen projecten’ (zoals Griendtsveen) wellicht € 3-4 mln. zouden kunnen opleveren, maar dan moet er ook nog flink gesloopt worden. De koppeling van de € 4 mln. met te ontwikkelen ijsbaan is wat je een combinatieverkoop kunt noemen. Bouwers steken geld in de ijsbaan, ontwikkelen 2 moeilijke gebieden (mooier dan verloederen) en gemeente geeft middelen weg die niet de lopende begroting of investeringsplanning raken. Het blijft waar dat je dit ook met een MFC Wolfsbos zou kunnen bouwen als dat net zo aantrekkelijk voor een bouwer is en als te ‘combi-verkopen’ projectkavels. Let op er is voor zo’n MFC minimaal 13 mln. nodig….

Aantrekkelijk centrum

De afgelopen jaren is geïnvesteerd in het stadscentrum om dit aantrekkelijk te houden. We hebben te maken met, gebundeld, de ‘grootste werkgever’ van onze stad. Vele vinden hun emplooi bij een winkelbedrijf (aan voor of ander kant van het bedrijf). Maar omdat de wereld sterk veranderd moet ook het centrum van Hoogeveen daarin mee. Zoals bij CDA al eerder aangegeven is bundeling van krachten en gericht zijn op evenementen daarin cruciaal. In de begroting 2017-2020 staat al 1,2 mln voor bestrating stadscentrum op de agenda om alles goed toegankelijk te houden. Ook participeert de gemeente samen met centrummanagement, op basis van de Retailagenda in het platform ‘De nieuwe winkelstraat’. Dit platform is er op gericht een plan op te stellen voor toekomstgerichte winkelstraten.

Aantrekkelijk Hoogeveen heeft als motto voor de Ontwikkelingsvisie Stadscentrum: ‘Behouden wat goed is, investeren in kwaliteit en repareren wat stuk is’. Blijven investeren in de kwaliteit van het stadscentrum op allerlei manieren is nodig om ook in de toekomst onze krachtige regionale positie te kunnen behouden en te verstevigen. Hoogeveen zien dat door de economische crisis de omzet van de detailhandel (non-food) de afgelopen jaren landelijk circa twintig procent is gedaald. Daarnaast wordt geconstateerd dat de afgelopen jaren een verandering in koopgedrag van de consument gaande is. Enerzijds vindt oriëntatie en/of aankoop via internet plaats. Anderzijds beschouwt de consument het winkelen als een ‘dagje uit’, waarbij bijvoorbeeld beleving, horeca, cultuur, activiteiten en gezelligheid naast een breed winkelaanbod belangrijke keuzes zijn voor een bezoek aan een stadscentrum. Middelgrote steden kunnen dit vaak niet bieden, waardoor de consument voor de grotere steden kiest. Gevolg hiervan voor de middelgrote stadscentra zijn lagere bezoekersaantallen, lagere omzetcijfers en meer leegstand. En dus minder leven in je stad en minder werk!

Onder meer het nieuwe winkelen, zorgt ervoor dat de traditionele winkelstraat moet worden omgebouwd naar een bijzonder verblijfsgebied waar consumenten kunnen shoppen, worden vermaakt en uitgedaagd. Het bieden en aantrekken van bijzondere “triggers” (bijzondere inrichting openbaar gebied, evenementen, etcetera) is hierbij van belang om consumenten en toeristen te kunnen blijven trekken. Belevingswaarde en onderscheidend vermogen zijn essentieel.

We volgen de landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van bedrijven- en kantorenlocaties, stadscentrum en overige winkellocaties. Ook in Hoogeveen zien we op diverse locaties leegstand. Niet alleen door de economische teruggang maar ook door landelijke trends als de toename van het internet-winkelen en het gewijzigde koopgedrag van de consument.  Om in te kunnen spelen op deze trends en ontwikkelingen heeft de minister van Economische Zaken in maart 2015 de zogenaamde Retailagenda opgesteld.

De ontwikkeling van een goed functionerend en aantrekkelijk stadscentrum is cruciaal voor het behouden van onze krachtige regionale positie en het in stand kunnen houden van ons voorzieningenniveau op langere termijn. Daarvoor is het nodig dat er blijvend wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van het bestaand bebouwd gebied.

Daarnaast participeert het stadscentrum van Hoogeveen binnen het project “RetaiLink”. Binnen dit Europese kennisontwikkelingsproject vanuit het EU-programma Urbact III nemen tien steden uit negen landen deel. De problematiek van de middelgrote steden in Nederland speelt eveneens binnen de Europese middelgrote steden. Kernvraag binnen het project RetaiLink is: “Hoe krijgen we weer meer consumenten in de middelgrote stadscentra?” Bij de voorbereiding van RetaiLink is Hoogeveen nauw betrokken geweest en op 3 mei 2016 startte het project. De looptijd van het project is precies twee jaar. Binnen deze periode zullen gemeente en de stakeholders van het Hoogeveense stadscentrum zeer intensief met elkaar op Europees niveau voor Hoogeveen een zogenaamd Integrated Action Plan (IAP) opstellen met behulp van de leadexpert van RetaiLink, de partnersteden en Europese experts. Hoogeveen zal verschillende producten vanuit het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) proberen e krijgen zodat deze ‘gesponsord’ worden.

Kortom om verpaupering, omzetverlies en leegloop tegen te gaan moet Hoogeveen aan de slag. Ze is voortvarend begonnen en heeft zelfs Europees haar voet tussen de deur weten te krijgen.

Ook hier geld overigens weer: er is nog geen cent uitgegeven. De investeringen worden meestal over schillende jaarlagen verricht. Dus kan per jaar de stand ten opzichte van de big5 (o.a. minimale vermogens – of maximaal geleend geld positie) beoordeeld worden). Kortom dit moet ook nog via de raad.

Rondweg

De € 3,5 mln. voor de rondweg is iets waar uit oogpunt van veiligheid en leefbaarheid sterk voor gepleit…of moeten we zeggen werd gepleit, inmiddels komen de eerste bezwaren ook op tafel. Natuurlijk kun je ook deze investering niet 1:1 tegenover het MFC zetten. De rondweg kan mogelijk nog binnen (toekomstige) exploitatie (bij grondverkoop) een gunstig effect hebben en ook hiervoor geld, zoals ik zelf bij het debat over deze casus mocht getuigen: CDA kijkt naar de impuls van de leefbaarheid, maar vooral naar bezettinggraad.of gebruiksgraad van het kunstgras. De exploitatielasten nemen daarnaast ook nog toe, dus de rondweg is er nog niet en er is dus ook geen €3,5 mln. uitgegeven!

Afboeking Riegmeer

Dit als een uitgave bestempelen is een boekhoudkundige fout. De balanswaarde van de voorraad gronden wordt lager gewaardeerd. Natuurlijk wordt daarmee het eigen vermogen afgeboekt, maar om dit als investering of als uitgave aan te werken is fundamenteel onjuist. Daarbij drukken de kapitaalslasten van het grondbezit wel op de exploitatie en kun je minder doen voor ‘kindvriendelijk Hoogeveen’. Kortom Riegmeer afboeken zou zelfs positief kunnen uitwerken….

Zes miljoen overschot en dus…

Een exploitatie-overschot kan niet in één keer geïnvesteerd worden. Simpele rekenregel is dat iedere 6 mln. investering ook 10% dus 600.000 aan kapitaalslasten met zich meebrengt. Deze moeten dan in de toekomstige begrotingen worden bespaard. Dit zou ‘kindvriendelijk Hoogeveen’ ernstig kunnen schaden. Investeringen doen we volgens de meerjaren investeringsbegroting, die kan natuurlijk omhoog, maar dit door incidentele meevallers. En dan nog ter toelichting. De gemeente Hoogeveen voert naar mijn waarneming het WMO-beleid naar eer en geweten uit. Soms worden limieten e.d. bijgesteld, maar meestal komen de grote overschotten doordat men in Den Haag weer met andere cijfers en/of bedragen komt aanzetten tegen het einde van het jaar…Denk aan de PGD-problematiek. Je kunt u daarom afvragen of het Rijk wel klaar was voor decentralisatie….Kortom dit kan ook wel een beetje genuanceerder!

Geen geld voor Wolfsbos 

Dan gaat de schrijver een link leggen met projecten die niet zijn doorgegaan. Immers er wordt nu wel geld uitgegeven en dus moeten ook alle projecten weer van stal. Zo kan ik me nog wel een paar zaken voorstellen. Het verdere afronden van het Bentinckspark bijvoorbeeld of de wielerbaan. Moeten we dan ook terugkomen op geld stoppen in het vliegveld inclusief een dag attractie of andere projecten die ooit geagendeerd stonden en bij nader inzien niet door gingen. Daarbij heeft CDA zich uitgebreid laten informeren op landelijk niveau, maar ook gewoon in Hoogeveen. Hoe goed werken de grote MFC’s? Is er in krakeel of Zuiderbreedte ook duidelijk waarneembare verbetering? Of verzuipen kinderen in een loog complex? Financieel zijn er duidelijk voordelen te vinden. Dat is in ieder geval duidelijk. Samenwerken hoeft toch niet pers door een gebouw te worden afgedwongen. Daarbij staat er € 5,5 mln. klaar voor de verbouwing van Goudvink, Krullevaer en aanverwante zaken. Persoonlijk vind ik dat Hoogeveen nu voldoende gebouwen heeft leegstaan. Vernieuwing past wellicht nog veel beter in circulair of duurzaamheid…

Plotseling een streep door MFC

In de begroting 2014 is gewerkt met prioriteiten 1, 2a en 2b. Dat is destijds uitgebreid gepubliceerd. Zie bijvoorbeeld de enorme druk die op raad en college werd uitgeoefend om Eduwiek tot stand te brengen.  Kortom er is niet plotseling een streep door gezet.

Kindvriendelijkste gemeente

Dan de link met de genoemde 5 investeringen (er zijn er nog wel zo’n 20 ter discussie te stellen en dat zal vermoedelijk bij de komende begroting ook weer naar hartenlust gebeuren) en het kindvriendelijk Hoogeveen zijn. Is het nu zo dat ‘jong Hoogeveen’ (om toch maar een onderdeel uit alles rondom talentontwikkeling te pakken [totaal is dit hele programma 46 mln groot, 28% van het totaal]), negatief wordt beinvloed door de 5 genoemde investeringen? Is dat verband zichtbaar? Is het aangetoond? In het commentaar, door de gemeente, al dan niet via oppositie of in –wetenschappelijk- Nederland. Moeten we hier de rekenkamer opzetten? Accountant alarmeren? Er is binnen ‘jong Hoogeveen’ al heel veel gedaan. Zie hun facebookpagina vanaf februari 2016. Als we in Leeds of Rotterdam kijken en we nemen de historie van Hoogeveen in ogenschouw dan gaat dat lang duren.

Onnavolgbaar

De pers moet echt gaan nadenken over dit soort uitspraken. Als we blijven herhalen dat de politiek onnavolgbaar is, graaiers zijn en dat de politiek onbereikbaar is voor de burger dan gaan we daar nog zelf in geloven. Dan wordt het een selffulfilling prophesy…!

Dan kunnen we als politiek nog zo vaak de straat op gaan, in buurthuizen vergaderen, mails, brieven en telefoontjes beantwoorden, maar wel blijven ‘het contact met de burger verliezen’. Ik geloof er in dat de Hoogeveense raad bereikbaar en benaderbaar is. Open opereert en in ieder geval in raadvergaderingen openlijk haar argumenten op tafel legt….! Dat is heel wat anders dan een commentaarschrijver die iets niet kan volgen! Media wees wijs met commentaar….

Overigens ben ik een groot voorstander van kritische pers, heerlijk en uitdagend!