Dit is meer dan een blog, het is een plannetje, een luchtballonnetje. Dit na aanleiding van de raadsvergadering in Hoogeveen van donderdag 3 juni 2021. En dan het onderdeel ‘kadernota’. Na aanleiding van die discussie dacht ik ‘hoe zou een ondernemer’ dat nu aanpakken. En wat zouden bestuurders en ambtenaren daar aan kunnen hebben? Je ziet toch al dat ‘ondernemende ambtenaren’ en ‘maatschappelijk betrokken ondernemers’ dichter naar elkaar toegroeien. Daarbij ben ik er van overtuigt ‘entrepreneurs will save the world’. Hoe kunnen we de kwaliteiten van deze ‘bevolkingsgroepen’ bij elkaar brengen om de uitdagingen van Hoogeveen op te pakken? En als je dat combineert met de overvloedige complimenten voor ambtenaren, welke ook op 3 juni werden uitgesproken, zou je tot een H-Lab kunnen komen.

Aanleiding

Op donderdag 3 juni werd gewerkt met ‘beschouwingen’ nieuwe stijl. Een stap voorwaarts als het om efficiënt vergaderen gaat. Voorafgaande werden debatpunten ingediend. Op donderdagmiddag kwamen er 20 binnen. Uiteindelijk werden er 10 besproken. De eerst ging over het over de spanning tussen sparen en investeren. In de initiële begroting 2021 stond dat we voor de komende 4 jaar maar liefst 60 mln extra gingen investeren. Door een aantal partijen werd dat gewijzigd in 10 mln. En wel voor onderwijshuisvesting.  Let op 3 december 2020 hebben 4 van de 8 partijen tegen dit amendement gestemd.

Vergadering Raadsavond 03-12-2020 Gemeente Hoogeveen (raadsinformatie.nl) en dan amendement 10.

Kortom bij de kadernota op 3 juni 2021 werd gesproken over die akelige 4 partijen die deze herziening in de investeringen hebben veroorzaakt. Dat we door 50 mln. minder hoeven te investeren en dus ook 5 mln minder kapitaalslasten hebben wordt niet benoemd. Overigens is 5 mln kapitaalslasten goed te dekken uit 39,7% OZB verhoging.

Positieve insteek

Onder aan de streep hebben we echter nog steeds een investeringsbudget van € 6,5 mln. Dat kan best meer worden als volgende zich voordoet:

  • Grondverkopen gaan goed, reserve komt sneller op peil en we sparen extra voor bijvoorbeeld een grote investering in een zwembad;
  • Lobby gaat goed, derden zijn bereid bij te dragen aan projecten in Hoogeveen.
  • Economische ontwikkeling trekt aan zodat er allerlei (conjuncturele) meevallers in Hoogeveen, Assen of Den Haag zich voordoen.

Maar wat als we het met € 6,5 mln moeten doen? Dan is dat nog over 5 jaar € 32,5 mln.  En het college heeft nog maar € 24 mln in de kadernota staan. Dus daarmee kunnen we nog wel het nodig doen. Maar als we nog andere of grotere projecten willen oppakken? Kan dat helemaal niet?

In mijn praktijk van het MKB zie ik dat bij 85% van de ondernemers er wel plannen zijn, maar niet dat de investeringsmiljoenen op de plank liggen. Hoe doen deze personen dat? En wat kunnen we d’r in Hoogeveen mee….dan zoeken in het gemeentehuis echter wel iets als ….

De nieuwe ambtenaar

Ik heb wel iets met ondernemers. In 2005 mocht ik zelfs een prijs in ontvangst nemen….die prijs kreeg in Hoogeveen een staartje.

Jonge ondernemers gezocht – RTV Drenthe

Ik kreeg via Jan de Klein en Karin Kroesbergen een uitnodiging om te komen ‘spreken’ voor een groep ambtenaren. Ik dacht dat het de ‘nieuwe ambtenaar’ genoemd werd. Maar ik kan dat niet terug vinden. Ik mocht vertellen over hoe wij uitgeroepen werden tot Jonge (startend) ondernemer van het jaar in Noord-Nederland. Ik deed dat bij VNONCW, bij de KvK en als ik die presentaties doorkijk dan gaat het veel over leiderschap en verhoudingen individu-collectief. Zoals een wijs man zei:  je onthoudt niet wat geschreven staat, wat gezegd werd, maar wat het met je deed. Nu de lezing bij ‘de Nieuwe Ambtenaar’  leek me IN 2006 niet heel succesvol. Ik heb nu 15 jaar later het gevoel dat we niet helemaal op dezelfde golflengte zaten. In de periode als raadslid heb ik dat ook wel eens….maar ik geef niet op. Ik blijf zoeken naar ….

 

Complimentendag was laat

Ieder jaar is het op 1 maart nationale complimentendag. Afgelopen donderdag was het echter pas complimentendag in de raad van Hoogeveen. De SP hield een gloedvol betoog rondom de inzet en waardering voor de Hoogeveense ambtenaren. Dit gaf blijk van inlevingsvermogen. De politiek heeft met haar bezuinigingen (op de SWO) ook gezorgd voor onrust en mogelijk ook verloop. Dus complimenten uitspreken is prima. Ook de VVD deed daar enigszins besmuikt aan mee. Zij sprake van ‘overwegend hardwerken ambtenaren van de SWO’.  Dat liet net iets meer ruimte dan SP deed. Die waren heilig van overtuigt dat ambtenaren goed bezig waren, maar VVD wilde dat compliment toch nog iets meer voorzien van een disclaimer. Je moet immers de deur naar de kritische toekomst ook open houden.

Dat de raad of dat raadsleden hun waardering voor ambtelijke organisatie uitspreken is niets mis mee. Dat kan collectief, dan kan individueel, maar dat kan ook in daden. Ga eens praten zei ik.

Maar we blijven natuurlijk wel kritisch op het bestuur en dat moet niet verward worden met kritiek op (individuele) ambtenaren. We moeten ons echter wel realiseren dat er een duidelijk verband is tussen bestuurder en ambtelijke ondersteuning. Ook de gevolgen van een bestuurlijke crisis op de ambtelijke (top) is duidelijk. In Hoogeveen is in 2020 niet alleen het college veranderd, maar ook de ambtelijke top kende diverse veranderingen en zeker ook verschuivingen.

Wij zoeken dus…

Ondernemende ambtenaren

Dit zijn geen ambtenaren die ‘ondernemen met geld van de burger’, maar het zijn ambtenaren die net even wat meer ondernemend zijn in denken én handelen. Ik weet dat ze er zijn. Wat kenmerkt een ondernemende ambtenaar (beetje scherp geformuleerd)?

  • Zit niet bij de pakken neer, maar zoekt naar alternatieve routes (binnen regelgeving, en moet dus ook nee kunnen zeggen);
  • Werkt aan haar/zijn netwerk omdat je samen verder komt;
  • Brengt zeker minder dan 50% van haar/zijn tijd door op het Raadshuisplein (oplossingen liggen vaak buiten gemeentehuizen);
  • De ondernemende ambtenaar denkt in baten en lasten (niet alleen lasten);
  • De ondernemende ambtenaar kijkt verder dan de korte termijn;
  • Reageert snel, buiten kantooruren en vaak ook direct (belt mobiel terug);

Grappige is wel dat er diverse cursussen zijn om ondernemende ambtenaar te worden. Leuk is ook dat Ester Oude Nijhuis in 2016 schrijft dat de ondernemende ambtenaar ‘aanpakkers’ zijn. Dat past ook helemaal bij Hoogeveen.  Hoogeveners zijn immers aanpakkers!

Waarom zijn slimme, ondernemende ambtenaren (on)tevreden over hun leidinggevende? – Caseon

Cursus is er al voor € 295…

De ondernemende ambtenaar – Geert-Jan Procee (geertjanprocee.nl)

Training ‘Ondernemende Ambtenaar’ – CLOK

In deze laatste training wordt gesproken over wat de ondernemende ambtenaar allemaal moet doen:

  • Een ondernemende ambtenaar wacht niet!
  • Een ondernemende ambtenaar gaat voor een duurzame samenwerkingsrelatie.
  • Een ondernemende ambtenaar is op de hoogte van het economisch begrippenkader dat hem of haar tot een gelijkwaardige gesprekspartner maakt.
  • Een ondernemende ambtenaar kent de toekomstige (economische) ontwikkelingen die op ondernemer en overheid afkomen en kan daarop anticiperen.
  • Een ondernemende ambtenaar laat zich niet belemmeren door onnodige en starre afdelingsgrenzen tussen bijvoorbeeld EZ en SZ.
  • Een ondernemende ambtenaar heeft ontdekt dat oude beeldvorming oplost in direct contact met een lokale ondernemer, en gaat daarvoor graag op bedrijfsbezoek.

Dat lijkt meer een lijstje voor ambtenaren die met ondernemers moeten werken, maar toch leuk omdat er duidelijk een overlap in zit.  En dat beide partijen van elkaar kunnen leren. Als we weten dat MKB-ondernemers ook vaak met (ondernemende) plannen worstelen en vaak creatief moeten zijn om deze te realiseren. Dan zouden we kunnen denken, zouden ambtenaren iets hebben aan ondernemers die helpen met oplossen van problemen?

Leren van MKB-ondernemers

Natuurlijk zijn ondernemingen niet te vergeleken met de ambtelijke wereld. Maar ik zie wel mogelijkheden dat ondernemers meedenken in oplossingen voor de gemeente.  Dat moet je niet lezen als geld schenken of investeren, maar samen op zoek gaan naar oplossingen. Of dat uiteindelijk kan uitmonden in een PPS of een burgerinitiatief is voor mij nog 2 stappen verder.

Er bestaat vaak bij ambtenaren enige terughoudendheid ten opzichte van ondernemers.  Andersom zijn ook de nodige (voor-) oordelen. Het is niet zo dat alle ondernemers alleen maar op individuele verrijking gericht zijn en het is niet zo dat alle ambtenaren de kantjes d’r van af lopen. Dus wellicht kunnen we het ook ten positieve keren. Waar denk ik aan bij leren van ondernemers?

  1. Op 1 staat bij mij het businesscase-denken. Dus iets heeft altijd twee kanten, het brengt kosten met zich mee, maar er zijn ook baten. Deze moet je in je beslissing meewegen. Maar voordat je dat doet, moet we je die baten ook goed kunnen inschatten. Ondernemers doen niet anders;
  2. Efficiency zit in het DNA van de (MKB-) ondernemer. Elke euro die onnodig wordt besteed drukt het resultaat. Dus kosten worden nauwkeurig gewogen voordat ze worden uitgegeven;
  3. Ondernemers vertalen kansen in concrete opdrachten of projecten. Gaan dan ook met volle inzet voor de executie. Er moet iets gerealiseerd worden. Liefst iets meetbaars;
  4. Ondernemers zijn alert op de teamspirit. Iedereen moet bijdragen aan het teamresultaat, anders doe je niet meer mee;
  5. Ondernemers zijn (als geen enorme nerds zijn met uniek – technisch- product) gericht op netwerken. Immers een andere is een kans, mogelijkheid, potentiele klant of – ambassadeur van mijn bedrijf;

H-Lab

Zouden we in Hoogeveen niet een ‘laboratorium’ kunnen beginnen om samen met de Hoogeveense ondernemers te werken aan de uitdagingen van de (gemeente) Hoogeveen.  Deze proeftuinen of launch-omgevingen kunnen (hackaton-achtig) ingezet worden om te werken aan een gezamenlijk probleem. Ondernemers en (ondernemende) ambtenaren zijn vrij om alles in te zetten om het probleem van tafel te krijgen. In eerste instantie denk ik dan aan de grote investeringsopgaven van Hoogeveen. Ik weet zeker dat we in ondernemend Hoogeveen ondernemers hebben die affiniteit hebben met specifieke opgaven. Zo weten de mensen van Kreeft alles van onderhoud van zwembaden en beton. Bij Dutch Rescue Vehicals weten ze veel van de brandweer.  Zo zijn er binnen branches combinaties te bedenken. Maar ook zijn er ondernemers die veel weten van grote bouwprojecten, van verduurzaming of van (subsidie-) projecten in kader van innovatie. Ondernemers zijn ook meester in vinden van financiering. In lobbyen. Die combinaties maken om vervolgens de ambtelijke organisatie weer de ruimte te geven dit met overheidsgeld op te pakken zou de insteek moeten zijn. En laten we ons vooral niet door aanbestedingswet op voorhand laten remmen, plannen maken valt volgens mij niet onder aanbestedingsrecht. In de proeftuin van het H-lab is er alle ruimte om Hoogeveen verder te helpen. Voor ondernemers leuk, uitdaging en waarderend. Bijdragen aan een mooier Hoogeveen dat willen zeer veel ondernemers. Eerste projecten zouden volgende kunnen zijn:

  1. Afronding Hoofdstraat Zuid;
  2. Afronding Bentinckspark (met name hockey, korfbal);
  3. Bouwen of verbouwen brandweer
  4. Bouwen of verbouwen zwembad
  5. Starterswoningen

Aanjaagbudget

Gelukkig is er nog iets ruimte in de investeringsbegroting. We zouden als raad van Hoogeveen een aanjaagbudget (€  xx) beschikbaar kunnen stellen. Dit is dan een eenmalig budget om te komen tot een oplossing, niet voor de oplossing zelf. Als H-Lab met oplossingen komen dan kunnen die aan B&W en vervolgens de raad worden voorgelegd…..dan kunnen we altijd nog kijken hoe we d’r voorstaan. Insteek is keep it simple.