Vooruitzien met kampioenen.. is een blogje over kampioenschappen. Maar er is meer. Namelijk hoe voetbalclubs hun rol als organisatie met maatschappelijke impact oppakt en misschien kan uitbouwen…regeren is vooruitzien, ook met kampioenen. O ja, gaat dan niet over spelers of transfers..!  

HZVV kampioen!

Op zaterdag 18 mei 2024 wist HZVV weer kampioen te worden van de eerste klasse J. Nu is men bij HZVV wel wat gewend en deden andere clubs er ook alles aan om geen kampioen te worden, maar het is toch mooi om een seizoen winnend af te sluiten. Het is niet zo dat HZVV met 10 punten voorsprong kampioen werd.  Dat HZVV alle clubs heeft overwonnen. Tegen WVV en ON werden slechts in totaal 2 punten gepakt. Tegen laagvliegers als SVBO (1-5) en WKE (7-2) werden serieuze nederlagen geleden. En volgend jaar gaan we naar de 4de divisie. Met Olde Veste (?), WHC, DETO, Quick’20, SDVB, AZSV, VVOG krijgt HZVV pittige tegenstanders. Dan kun je niet te vaak verliezen of kansen missen….

 

Sankt Pauli Kampioen!

Natuurlijk ben ik fan van meerdere clubs. Naast HZVV ben ik al jaren geïnteresseerd in de unieke club FC Sankt Pauli. En wat een toeval: ook deze club werd op zondag 19 mei 2024 kampioen. En dan van de 2de bundesliga! En ook daar speelt meer dan alleen maar sportieve successen!

 

Natuurlijk zijn deze clubs heel verschillend.  HZVV een club die trots is op haar confessionele (Gereformeerde) achtergrond. De verwijzing naar ds. De Cock en de afscheiding in 19de eeuw. Een club met een Christelijksociale historie. FC Sankt Pauli is een links radicale cultclub.  Een opvallende overeenkomst is die van het combineren van een visie op voetballen met een maatschappelijke visie.  Eerst gaan we nog even in op de historie van FCSK in vergelijk met HZVV.

Verschillen en overeenkomsten FC Sankt Pauli

Natuurlijk is HZVV NIET vergelijkbaar met FCSP.  Het verschillen zijn er volop:  Hamburg vs Hoogeveen, Duitsland vs Nederland, Betaald- vs Amateurvoetbal, Anti-fascistische-club vs Cockse-club. FCSP wordt als volgt omschreven: FCSP is een sportclub uit Hamburg, die vooral bekend is als cultclub in het betaald voetbal. De aanhang van deze ploeg afficheert zich als links, grossiert in antifascisme en staat bekend om haar tolerantie en gemoedelijke sfeer.

En er zijn (met enige moeite) overeenkomsten. Beide zijn oude clubs. FCSP opgericht in 1910, HZVV (en voorgangers) in 1929. Beide zijn clubs met een heel eigen cultuur, een cultuur die door ‘buitenstaanders’ nog wel eens verguisd wordt. Zeker op de punten als tolerantie en gemoedelijke sfeer kan HZVV (zeg ik als ‘binnenstaander’) zich beroepen op goede ervaringen. Beide hebben dus cultuur, sfeer en saamhorigheid boven presteren en promoveren staan.  Clubs die een maatschappelijke impact willen hebben En dan is ECOnGOOD methode die goed is toe te passen op beide clubs.  Wat is dat ECOnGOOD?

ECOnGOOD

De ‘economie van het algemeen belang’ is een Rijnlandse methode om integraal te sturen op meer dan financieel resultaat in een bedrijf, instelling of vereniging. Bij onze oosterburen werken er zo’n 1.300 organisaties mee. Daaronder dus 1 voetbalclub. Namelijk FCSP.

ECOnGOOD is geen bedrijf of onderneming, het is een beweging. Een beweging die werkt aan ethische economie en volledig democratisch aangestuurd wordt. De common good balans is een hulpmiddel om te verduurzamen, maar ook een internationaal certificaat voor bedrijven die een grote, positieve impact hebben op mens en milieu. Deze bedrijven – klein en groot – hebben duurzaamheid een blijvende plek gegeven in hun DNA en weten op meerdere manieren waarde te creëren.

Wat een ECOnGOOD-traject onderscheid van vele keurmerken, is het holistische karakter. Zo kijkt ECOnGOOD niet naar één aspect van je bedrijf, maar naar je gehele bedrijfsvoering en dan ook nog vanuit verschillende perspectieven. Van de impact in je productieketen tot de voordelen die je medewerkers biedt: met een ECOnGOOD-certificaat laat je zien dat je op meerdere vlak goed bezig bent, maar nog belangrijker de route naar zo’n certificaat helpt bedrijven om verdere stappen te maken naar meer impact en meervoudige waardecreatie.

ECOnGOOD-certificering samengevat de volgende voordelen:

  • Verbeter je sociale en ecologisch prestaties met het Common good balans
  • Verhoog je geloofwaardigheid naar (toekomstige) klanten en leveranciers
  • Promoot het duurzame karakter van je bedrijf op een betrouwbare manier
  • Gebruik je ECOnGOOD-status om jong talent aan te trekken
  • Richt je (groeiende) bedrijf verder in aan de hand van de ECOnGOOD-standaarden
  • Word onderdeel van een groeiende groep voorlopende bedrijven

Er zijn dus een hoop vruchten die je als gecertificeerde ECOnGOOD kunt plukken. Maar deze certificering hark je niet zomaar binnen. Er gaat een constructieve assessment en verificatie aan vooraf. Hoe ziet dit proces er precies uit?

“We support the philosophy of Economy for the Common Good and are glad when we can motivate other companies to do the same.” Managing Director of VAUDE Sport GmbH & Co. KG Wil je meer weten over Vaude? Zie vaude.com

Het ECOnGOOD-label is een instrument dat is ontworpen om eerlijke en duurzame bedrijfsmodellen te identificeren, te belonen en te promoten door rekening te houden met sociale verantwoordelijkheid, ethische en milieufactoren. Het helpt organisaties te onderscheiden door hun betrokkenheid te erkennen en de bekendheid, motivatie, bewustwording en transparantie te vergroten.

De Common Good Matrix is een model voor de organisatieontwikkeling en evaluatie van zowel ondernemers- als non-profitorganisaties. Het beoordeelt en scoort de bijdrage aan het algemeen welzijn. De waarden die in de kolommen worden weergegeven, zijn waarden die succesvolle relaties en een goed leven bevorderen. De rijen geven de vijf stakeholdergroepen weer waarmee een organisatie het meeste contact heeft. Op de raakvlakken tussen de waarden en de stakeholdergroepen beschrijven en evalueren 20 common good-thema’s de bijdrage van een organisatie aan het algemeen welzijn.

Wembley, bijenkorf en verder

Het moet 1995 zijn geweest dat ik een plan indiende bij het toenmalige bestuur onder de titel ‘HZVV Wembley’. Een visie op hoe verder met HZVV en dan met name richting nieuwe clubgebouw en complex. In 2001 mocht ik dat (als bestuurslid) nog een keer doen. Toen onder de titel ‘Stadion de Bijenkorf’.  Waarbij we weer vooruit keken en een plan maakte voor één hoofdveld met de Blauw-witte buren. Nu in 2024 heb ik weer die behoefte om vooruit te kijken. Vooral geïnspireerd Economy for the common good (verder afgekort ECOnGOOD) en de toepassing bij FC Sankt Pauli (verder FCSP). Ik schreef er al eerder over in januari 2024. Maar nu heb ik hun complete duurzaamheidsverslag (o.b.v. ECOnGOOD) doorgenomen…en 180 pagina’s geanalyseerd…wat schrijven ze er zelf over?

ECOnGOOD en FC Sankt Pauli

Het in Hamburg gevestigde FC St Pauli is de eerste professionele voetbalclub ter wereld die een balans van het algemeen belang heeft opgesteld in overeenstemming met de waarden van de Economy for the Common Good (ECG). De club, die bekend staat als pionier op het gebied van antiracisme, antidiscriminatie en inclusie, wist een zeer goed resultaat te behalen met 527 punten in deze oefening, geverifieerd door onafhankelijke auditors. Een score die de “boekaniers van de competitie” aan de top van de duurzaamheidskoplopers plaatst, naast pioniers zoals Greenpeace, Duitslands toonaangevende producent van biologische sappen Voelkel of het meermaals bekroonde outdoortextielbedrijf Vaude.

De Common Good Balance Sheet is een vrijwillige audit op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) die informatie geeft over de bijdrage die bedrijven en organisaties leveren aan het algemeen belang. Op basis van de Common Good Matrix legt het de bijdrage aan het algemeen welzijn vast die voortvloeit uit alle activiteiten van de onderneming. Door zijn holistische benadering omvat het gemeenschappelijke MVO-rapportagestandaarden en gaat het veel verder. Esin Rager, als Vice President bij FC St. Pauli specifiek verantwoordelijk voor het gebied van duurzaamheid, zegt: “De systemische benadering van de Common Good Balance Sheet creëert een 360-graden perspectief op het eigen handelen. We hebben bewust voor deze waardegerichte audit gekozen omdat we op zoek waren naar een instrument dat ons in staat zou stellen om onze doelen en maatregelen kritisch te evalueren.

Het aantal behaalde punten is prettig, maar voor ons minder belangrijk dan de inzichten die we uit het proces zelf hebben gehaald. Een andere voetbal is mogelijk. Zeker als we nooit op onze lauweren rusten.” “Minder praten, meer actie – en we laten het ook controleren”, benadrukt Franziska Altenrath, hoofd van de afdeling strategie, verandering en duurzaamheid bij FC St Pauli. Het is belangrijk om onafhankelijk geauditeerd te worden om te zien waar we staan. Zo kunnen we zowel de kansen als de risico’s van onze strategieën beter in kaart brengen. De balans scherpt ons profiel aan en laat tegelijkertijd zien waar we kunnen verbeteren.”

Jutta Hieronymus, bestuurslid van ECG Duitsland, zegt: “De wereld wordt momenteel geconfronteerd met een groot aantal crises. We kunnen er alleen op reageren als we de economie en de samenleving als geheel transformeren. Een club met een wereldwijde populariteit als FC St Pauli is een goed voorbeeld van hoe dit kan worden bereikt. Het laat zien dat succes op lange termijn in de professionele sport ook mogelijk is wanneer ethische, sociale en ecologische doelen worden verzoend met economische behoeften.”

FC St Pauli wist punten te scoren voor een verscheidenheid aan projecten die anders zelden te vinden zijn bij professionele voetbalclubs. Deze omvatten bijvoorbeeld het uitsluiten van ethisch kritische sponsorcategorieën zoals sportweddenschappen, het opstellen van richtlijnen over diversiteit, een genderevenwichtige samenstelling van de raad van commissarissen, ecologisch duurzame en eerlijk geproduceerde merchandise en de omschakeling naar biologisch geproduceerde en veganistische catering. Esin Rager: “De uitdagingen voor waardegericht ondernemen kunnen goed worden uitgelegd aan de hand van het eenvoudige voorbeeld van veganistische en biologische worsten. We zien onszelf als een club voor iedereen. Een biologische braadworst kost momenteel ongeveer 90 cent meer dan een conventioneel product, wat duidelijk meer dierenleed veroorzaakt, meer milieubelastende landbouw en meestal slechtere arbeidsomstandigheden voor degenen die bij het productieproces betrokken zijn. We kunnen onze fans alleen op deze weg brengen als we de redenen en de noodzaak van deze stap geloofwaardig uitleggen. De Common Good Balance Sheet is een manier om dit te doen. En bovenal is het een onafhankelijk bewijs dat we dit niet doen als een vijgenblad op het gebied van duurzaamheid, maar dat we er echt serieus mee bezig zijn. 10.000 worsten per wedstrijd maakt echt een verschil.”

Analyse per onderdeel

De ECOnGOOD aanpak kijkt vanuit 5 perspectieven naar de 4 onderwerpen van duurzaamheid en inclusie.  Wij lopen door alle 5 perspectieven behandelen per onderdeel deel de situatie zoals we die bij FCSK aantroffen en zoals deze bij HZVV speelt of zou moeten spelen. Links staan de punten die wij uit de duurzaamheidsrapportage van FSCP hebben gehaald, rechts hoe we nu tegen HZVV aankijken.

A Leveranciers

1. Menselijke waardigheid
Leverancierscriteria / fair wear label op metchandise / fair chain deelname / audits/ diverse certificaten op inkoop (GOTS op kleding bijv.)  Hierbij valt nog het nodige te ontwikkelen. Leveranciers niet alleen kiezen op sponsorbijdrage.
2. Solidariteit en sociale rechtvaardigheid
Gedragscode ook voor leveranciers/ SCOC / exit strategie voor niet MVO-leveranciers  Deze moet nog worden opgesteld!
3. Ecologische duurzaamheid
Ecologische criteria / Co2-footprint gevraagd / gebruik Eco-Cockpit software  Het meten en bijhouden van ecologische of CO-2-emissie cijfers vind bij sportclubs nog niet plaats
4. Transparantie en meebeslissen
Sociale gedragscode / onafhankelijke leveranciers beoordeling / klachtencommissie / open boeken beleid  Een gedragscode voor samenwerken met leveranciers is er nog niet. Klachten komen bij bestuur, maar verder heeft HZVV nog niet veel ingericht rondom dit onderwerp.

 

De conclusie is wel dat HZVV op grond van ECOnGOOD-methode nog niet veel kan overleggen. Natuurlijk wordt in de praktijk naar de leverancier gekeken, maar het is niet transparant en wordt niet expliciet meegenomen in de afweging.

B Financiële partners

Veel bedrijven kennen financieel partners. Aandeelhouders of bankiers. Bij voetbalclubs zijn de financiële partners meestal leden (zie ‘klanten’), soms sponsoren en (lokale) overheden. Bij HZVV speelt ook dat ze gelden geleend heeft voor de bouw van een tribune, maar die lening is in 10 jaar afgelost.

1. Menselijke waardigheid
Goed eigen vermogen / duurzaamheidcriteria / financieel ethisch handelen stimuleren / gebruik FSCP waardenkompas  HZVV kent ook een goede financiële positie. Met een gemiddeld 90% solvabiliteit. In statuten zijn grondwaarden vastgelegd, maar een statuut voor financieel ethisch handelen is er nog niet. Geldt ook voor een waardenkompas.
2. Solidariteit en sociale rechtvaardigheid
Beleid transfer-opbrengsten vast % gebruiken voor lange termijn beleid.  HZVV kent geen transfer-opbrengsten. Vergelijkbaar is wellicht dat de sponsoropbrengsten niet alleen in selectie van HZVV-1 (mannen) kunnen worden gestopt.
3. Ecologische duurzaamheid
Toepassen duurzaamheidsinvesteringscriteria  HZVV is druk doende met haar verduurzaming en hanteert daar terugverdientijden e.d. bij. Maar is ook gemotiveerd om bij te dragen aan duurzame economie
4. Transparantie en meebeslissen
Zie ‘klanten’  Ligt in lijn met een ledenvereniging.

 

C Medewerkers

Natuurlijk kent FCSP vele medewerkers en kent HZVV d’r maar heel weinig. In catering, schoonmaak en trainersstaf zitten aantal medewerkers. Spelers zijn bij FCSP contractspelers. Bij HZVV kan men een reiskostenvergoeding krijgen. Soms materialen of een bijdrage voor (gezamenlijke / sportieve of sociale) activiteiten.  Wel kent ook HZVV veel vrijwilligers. Deze werken gratis of voor vrijwilligers vergoeding. Deze vallen ook onder ‘medewerkers’.

1. Menselijke waardigheid
Gezondheidscheck/ welzijnsprogramma/ diversiteit code + workshops / anti-pesten trainingen / preventie / blessurehulp / gezond eten  HZVV zet in op goede opleiding van trainers, leiders/verzorgers, horeca-vrijwilligers. Toch zijn er bij FCSP wat zaken beter geregeld. Zeker een diversiteitscode.en anti-pestbeleid.
2. Solidariteit en sociale rechtvaardigheid
EHBO-goed geregeld / Reanimatie programma’s / Arbeidscontract is beter dan wettelijke minimum. Incl. beloning  HZVV werkt vaak voor wettelijke minimum. Vrijwilligers zijn daarmee akkoord. EHBO is op wedstrijddagen geregeld. AED is beschikbaar. Veel teams doen eigen AED-trainingen.
3. Ecologische duurzaamheid
CO-2 neutraal reizen / voeding (vegan). Deze onderwerpen vragen de nodige aandacht. HZVV zou CO-2-neutraal reizen kunnen stimuleren door in teams vooral van e-auto’s of zelfs e-bus gebruik te maken.
4. Transparantie en meebeslissen
OR voor alle medewerkers  Speelt niet. Met medewerkers zijn in allerlei verbanden andere oplossingen voor ‘meebeslissen’ opgenomen. Veel vrijwilligers zijn ook leden. Zie volgende hoofddstuk.

D Klanten

Onder klanten verstaan we in dit geval ook leden. Dit koppelen we onderwerp B ‘financiële partners’ en ‘medewerkers’. Omdat leden vaak een dubbel of drie dubbel rol zitten loopt dit bij HZVV door elkaar heen.

1. Menselijke waardigheid
Leden betrekken bij inclusie, diversiteit, antidiscriminatie, anti-facisme / programma voor gastclubs en hun fans/ leden helpen met breed sportaanbod / system van microsponsoring /  Hoewel HZVV veel aandacht geeft aan menselijke waardigheid zou een programma voor gastclubs en hun fans kunnen helpen. HZVV zet volop in een breed sportaanbod (mits voetbal of voetbalgerelateerd). Denk aan Microsponsoring kennen we nog niet.
2. Solidariteit en sociale rechtvaardigheid
Sociale programma’s voor leden/ goedkopere kaartjes/ samenwerking amateurclubs/ voetbalkampen / Rabauken-jongerenprogramma/  HZVV kent coulance-regelingen voor mensen die moeilijk contributie kunnen betalen.  HZVV kledingfondsverrkening zorgt er voor dat iedeereen gelijke kleding heeft. Hier zou nog wel meer in gedaan kunnen worden. Asielzoekers of jongeren in knel opvangen, programma aanbieden?
3. Ecologische duurzaamheid
Vegan-catering / alcohol vrij/ drankpreventie/gokverbod/gebarentaal videowall/ fm-frequentie in stadion / duidelijk taal app (AI)/ bewustwordingscampagne/ afvalanalyse/ reizen co2-neutraal (trein).  Op dit punt is FCSP echt veel verder dan HZVV. Hier moeten de leden van HZVV maar eens over spreken….kleine dingen als recyclbare bakjes of bekers worden gedaan, maar er kan nog veel meer.
4. Transparantie en meebeslissen
36.500 leden zijn eigenaar van club / ereraad bewaakt / bestuur vrijwilligers democratisch verkozen/RvC/ Geen losse BV’s / jaarlijks leden congres  Dit is bij HZVV niet anders. Via de ALV zijn de (volwassen) leden ‘eigenaar’ van HZVV. Rondom vertegenwoordiging kinderen zou meer geregeld kunne worden. Een ledencongres is wellicht wat te groot, maar kan in aangepaste vorm wellicht toch kunnen.

 

E Sociale omgeving

Tenslotte kennen we nog het 5de punt: de sociale omgeving, dus de maatschappij in brede zin.

1. Menselijke waardigheid
Beweegprogramma/ gezonde voerding stimuleren / maatschappelijke projecten in wijk Hamburg  Op dit punt doet HZVV het nodig aan stimuleren beweging via alles rondom voetbal. Van kabouters tot 80+. Gezonde voeding en maatschappelijke projecten zouden nog doorgesproken kunnen worden.
2. Solidariteit en sociale rechtvaardigheid
Goede doelen en donatie-beleid/ 17 SDG’s nastreven  HZVV heeft in verleden ‘spieren voor spieren’ gesteund en daar ook geld voor opgehaald. De laatste jaren zijn geen goede doelen meer nagestreefd.

HZVV zou eigenlijk deel van haar inkomsten in moeten zetten voor eigen goede doelenstichting (ANBI).

 

Een beleid aan de hand van de 17 SDG’s zou aan te bevelen zijn. We doen in volgende hoofdstuk een voorzetje.
3. Ecologische duurzaamheid
Zonnepanelen en duurzame energie / minder Co2  Hier wordt hard aangewerkt en zal in 2024 gerealiseerd worden. Alle verlichting door LED vervangen heeft ook al flink geholpen qua Co-2 en €’s.
4. Transparantie en meebeslissen
Transparante doelen / duurzaamheidstransparantie  = jaarverslag / contactpunten in jaarplan  Hiervoor zou een projecteam in het leven geroepen kunnen worden. Een jaarplan en daarna een jaarverantwoording kan worden gerealiseerd.

 

SDG’s en HZVV

Alles begint met ambities. Welke doelen streef je na? Daarom zijn de SDG’s wereldwijd opgesteld. Deze 17 doelen zijn de volgende:

Als ik d’r als binnenstaander naar kijk. Denk ik dat HZVV qua SDG’s het meeste zou kunnen bijdragen als zij volgende SDG’s omarmd (in volgorde van impact):

 

1 Nummer 1 doel van HZVV zal toch zijn de actieve en passieve sportbeoefening. Daarbij zien we dat actief veel groter aan het worden is dan het vroeger was. Voetballen kan tot ver in de 80! HZVV ook nu passieve leden (ouderen, dames, vrijwilligers, ouders van jeugdleden) ook moeten aanzetten tot vormen van beweging. Welzijn ziet ook op integratie en participatie in Hoogeveen of delen van Hoogeveen. Misschien (zie #17) iets om met alle clubs gezamenlijk op te pakken…
2 HZVV is een vereniging die al vroeg met vrouwenvoetbal begon, maar in kader van gendergelijkheid is er nog wel het nodige te doen. Verdeling van financiele middelen of aandacht. Of aandacht voor diversiteit, anti-pesten en LHBTI+. Gelijkheid kan nog breder gezien worden als verhouding man-vrouw. Dan doel ik op nieuwe Nederlandser of verhouding ouderen-jongeren.
3 Ledverlichting is al aangebracht, maar we zouden nog meer doelen kunnen realiseren t.a.v. tegengaan van < 1,5% doelstelling inzake opwarming van aarde. Denk aan zonnepanelen op dak, gasvrij vewarmen of solarparking. Dat laatste zal met (investerings-) partner moeten, maar is niet onmogelijk.
4 Dan is toch te denken aan afvalstromen, horeca-producten, sportkleding, zelfs voetbalschoenen en andere elementen die aan verantwoorde consumptie refereren. Voor kinderen een 2de handschoenen ruilbeurs.
5 In samenwerking met Hoogeveense clubs kunnen we het nodige doen.  Zelfde geld ook voor de verhouding van HZVV als gastheer of gast bij andere clubs. Gezamenlijk kunnen de clubs nog veel meer realiseren.
6 ? Graag daag ik de lezers uit om meer doelen aan te dragen.

 

Tenslotte

We zien dat een grote club als FCSP nog veel meer doet dan HZVV. Echter dat HZVV qua sociaal beleid, sportief beleid (veel voetbal voor veel leeftijden) en qua verduurzaming van haar (gezamenlijke) complex echt goede stappen zet. ECOnGOOD kijkt altijd vanaf het wettelijke minimum tot het maximale: namelijk een voorbeeld in de branche zijn. HZVV is vast nog geen koploper, maar kan echt nog wel stappen maken. Dat kan sommigen pijn doen. Bijvoorbeeld zij die roken,  of (alcoholhoudend) bier of van (vlees-) snacks houden, kan inzet en soms ook geld kosten. Bijvoorbeeld als je een goed doel nastreeft, e-vervoer wilt realiseren of gelden anders gaat verdelen in een vereniging….kortom mooi dat je kampioen bent, maar er is nog veel te doen…meer dan in 4de divisie spelen….leve de (nog op te richten) commissie ‘HZVV op lange termijn’….