Analoog aan het plannetje rondom ‘superzaterdag’ kwam ik ook in aanraking met het fenomeen ‘superzondag’. Als lid en inmiddels voorzitter van de projectgroep gemeentegroei ben ik o.a. bezig met de ‘superzondag’. Eigenlijk gaat deze blog dus over ‘how to make church brilliant again’ . Hoe maak je de kerkdienst(en) op de zondag leuker. Lees rustig verder, zo saai is zo’n kerk helemaal niet. Wat ik schrijf zijn echter wel wensen, opdrachten of acties voor de (nabije) toekomst. Ik zou het bezoeken van een kerkdienst graag een beetje meer beleving mee geven. We leven anno 2016 weet je…
Afgelopen woensdag 2 december 2015 mocht ik, net als op 10 december 2013 de CGK Hoogeveen op een gemeenteavond toespreken. Wat is er intussen allemaal niet gebeurd, maar dat is ‘all in the CGK-game’ zou ik zeggen. Ik had me bij de start van mijn deel van de werkzaamheden in zomer 2013 twee zaken voorkomen:
- Ik wil wel meedoen met de PGG (Projectgroep GemeenteGroei) maar ik wil wel wat bereiken (tot heden is feitelijk daarin nog niets gerealiseerd);
- Zakelijk wordt iets met snelheid 1 gerealiseerd kan worden, in vrijwilligerswerk is dat snelheid 3 en in de kerk is dat snelheid 9 (3 tot de macht 3).
Wij kerkgangers doen er extra lang over om te wennen aan veranderingen. Dat komt door dat vele zaken in en om de kerk ons echt aan het hart gaan. Het is niet rationeel. Het is spiritueel, emotioneel en dus zeer gevoelig. Ik herinner met dat bij de doopdienst van onze Joëlle J.S. Kreuze (1996) wij ook de nodige suggesties hadden en dat ds. Loonstra (een zeer verstandige man) toen letterlijk zei: ‘alle kerkgangers moeten zich in de dienst herkennen’. Daar is een groot deel van de problematiek van de huidige PGG. In periode 2008 was ik een groot voorstander van de verkoop van Ichthus en verplaatsing van onze centrumkerk in een stichting ‘Hoogeveens Christelijk Erfgoed’. En om de huidige kerk te verhuizen naar de vrijkomende Zuiderkerk van de PKN. Om dezelfde redenen zit ik nu ook weer in de PGG. Om te werken aan de superzondag ook wel ‘een kerk midden in 2016’. De definitie daarvan staat open voor discussie. Daarom hebben we in Hoogeveen op de zondag zo’n 30 mogelijkheden c.q. locaties om het Woord van Jezus Christus te vernemen. De PKN krimpt in bezoekmogelijkheden, maar de verschillende Baptistengemeenten vullen deze gaten op. Daarnaast zijn er nog verschillende evangelische varianten in wijk- en schoolgebouwen. Hoogeveen het Jeruzalem van het Noorden? Ik vind het prachtig om van dergelijke zaken een geuzennaam te maken. Hoogeveen is immers volgens velen ouderwets en gedateerd… is dat zo? Nee, er gebeurt heel veel. Ook op de zondag. Meer dan ooit. Vele evenementen en dat kan ook. Men kan voor evenementen een uitzondering krijgen. Misschien is dat een oplossing voor het VVD-voorstel voor de koopzondagen…? Past ook bij Hoogeveen sportstad. En er gebeurt zeker ook veel in de Hoogeveense kerken. Die staan niet stil. Daarom is er ook PGG in de CGK Hoogeveen. Wat zijn voor mijn de redenen van kerkvernieuwing?
- Kerk is geen supermarkt, maar dient wel aan te sluiten op beleving van alle kerkgangers;
- Kerk staat in de maatschappij en kijkt naar de (geestelijke) noden van de wereld;
- De kerk heeft in een economische en materiële wereld een uniek spiritueel verhaal te vertellen;
- Voor iedereen is het een keer voorbij en dan komt men (afhankelijk van zijn of haar overtuiging) wel of niet oog in oog te staan met de Schepper en daarop moet je je in beide gevallen op voorbereiden;
De CGK Hoogeveen heeft in mei 2012 een ambitieus plan gestart om zaken aan te pakken. Deel daarvan is aan een projectgroep uitbesteed, deel zou de kerkenraad (het kerk-parlement) oppakken.
Eerst heeft de kerkenraad een missie geformuleerd. Een missie die uitmondt in een visie op kerk zijn. Dat is een prima start:
Missie: |
Christus het Hoofd van de kerk en de gemeente dient in het centrum te staan |
Visie: |
· Ieder gemeentelid moet een persoonlijke relatie met Christus hebben en verlangen in geloof te groeien;· Geloven doen we samen, elkaar tot hand en voet zijn en aansporen en meenemen naar het Hoofd;
· Christenzijn doen we in onze woonplaats, ons land en in de wereld |
De kerkenraad zou verder aan het werk met ‘communicatie’, ‘geestelijk leiderschap’ en ‘structuur en samenwerking’. Geen eenvoudige onderwerpen.
De PGG werkt aan de ‘CGK van 2015’ op de volgende vlakken:
- Meer aandacht voor de inhoud (het gedachtegoed) van de christelijke kerk;
- Vernieuwing van de kerkdiensten en omgeving;
- Andere werkwijzen met ‘wijken en kringen’;
- Beleid gericht op doelgroepen te beginnen met de kinderen, jongeren en jong-volwassenen;
- Ambten, functies en rollen in de kerk tegen het licht houden.
Prachtige opdracht. Er zijn in Nederland, Europa en zelfs in de wereld prachtige voorbeelden van bloeiende kerken. Wij staan open voor al deze suggesties (motto: onderzoekt alle dingen maar behoudt het goede). Met veel aandacht voor geestelijke groei. Voor de ontwikkeling van de mens als geestelijk wezen. Ik vertik het namelijk om te geloven dat de mens alleen een werkend, consumerend, feestend, bezit na strevend wezen is. De mens is ook een geestelijk wezen. Een Schepsel met een ziel. Iets wat in je binnenste zit. Iets wat blijft bestaan nadat wij afscheid moeten nemen van het aardse lichaam. Dat geestelijk wezen denkt na en heeft gedachten, ideeën, wensen, dromen. Allemaal onstoffelijke zaken.
http://www.eo.nl/geloven/nieuws/item/serie-op-bezoek-bij-snelgroeiende-kerken-in-nederland/
Inhoud van het gedachtegoed van een kerk als de CGK Hoogeveen beter in beeld
Uit de bovenstaande missie blijkt wel waar de CGK Hoogeveen voor wil staan. Leven vanuit de vraag wat zou Jezus Christus doen. Leven vanuit de gedachte dat de Liefde het hoogste goed is. De Liefde van God die het mogelijk maakt om fouten weer goed te maken. Om te leven uit genade. Dus leven met een geruststellende gedachte dat het niet van onze prestaties afhankelijk is. Dus maar niets doen? Dat is ook niet wat de Bijbel ons leert. Aan de slag in Gods wijngaard (beeldspraak voor de wereld). Vooral omdat we Liefde, Genade en Vergeving iedereen gunnen. En omdat ieders leven positief zou beïnvloeden. Niet omdat we onze mening willen opdringen. We leven in een liberale en sociale democratische samenleving. In de politiek moeten we rekening houden met de belangen, wensen en behoeften van velen, maar het blijft een democratische samenleving. Je kunt dus niet zeggen: ‘ laat de ondernemers dit of dat zelf beslissen’ of ‘laat alle ouders zelf beslissen welke lessen hun kinderen krijgen’ of ‘laat de bewoners van de van Limburg Stirumstraat zelf beslissen over wat hun maximale snelheid in hun straat is’. Stemmen op belangengroepen?
De inhoud van het gedachtegoed van de CGK nog beter voor het voetlicht brengen? Hoe zouden we dat kunnen doen. En dan zeg ik dat nu in mijn eigen woorden:
- Uitleg van de betekenis van de bijbel in 2015 in gewone alledaagse woorden en in relatie tot de dilemma’s van deze tijd.
- De uitleg van deze betekenis volgt een jaarschema waardoor je je kunt voorbereiden op de ‘les’. En er een na-gesprek voorbereid kan worden.
- Meer filmpjes, cartoons, beelden, voorbeelden en modernen middelen bijvoorbeeld een stem-app om je mening over een onderwerp te geven.
- Verspreiden van de uitleg, na-denkvragen, achtergronden en studiemateriaal via de website en (digitale) nieuwsbrief.
- Interviews in de kerk met mensen die Gods Genade ervaren hebben in hun leven, in hun werk of zelfs in de afgelopen week. Voorbeelden voor anderen, maar geen superchristenen. Mensen van vlees en bloed.
- Zingen van meer inspirerende liederen, bijvoorbeeld voorafgaande aan de dienst;
- Mogelijk uitbreiding van de kerkdienst op de woensdagavond (dus andere dag dan de zondag, ook mooi voor het toenemend aantal mensen dat op zondag moet gaan werken omdat onze samenleving dat zo nodig acht);
- Meer stil zijn. Meditatie en overdenking. Werken aan je geestelijke wezen. Bezig zijn met jouw gedachten. En het richten van die gedachten op een onderwerp zoals de bedoeling van God met deze wereld en met jouw leven op die wereldbol. Zeer confronterend ‘at first’ maar ‘verdiepend’ ‘at last’. Daarom inrichten van stilteruimte in de kerk of stiltetijd in de kerkdiensten.
En zo kunnen we misschien nog wel meer zaken bedenken. Nog ideeën stuur ons een mail via deze site.
Inleiding diensten anno 2016 e.v. in de CGK Hoogeveen
De CGK Hoogeveen heeft op de ochtend gewone kerksdiensten. Met psalmen en liederen, met gebed (keer of 3 soms 4), met lezing uit de bijbel, met uitleg (preek), collecte en soms koffiedrinken na afloop. Vele kerkgangers vinden dit prettig. Stabiel en vertrouwt. Maar er zijn er ook (jong en oud) die bewust zijn van de veranderingen in het leven van de mens anno 2015. Veranderingen die ook mogen doorwerken in het Christelijke leven.
Een keer in de maand houden we een jeugddienst en een keer per maand een ontmoetingsdienst. Beide diensten kennen moderne christelijke liederen als opwekking. Met een rockband die het gezang begeleid. Daarnaast zijn er in de diensten voorbeelden, sketchjes of filmpjes en objecten met betekenis. De diensten kunnen door mensen van buiten de kerk makkelijker gevolgd worden.
Diensten aan laten sluiten op ‘de mensch van 2016’
De invloed van internet en de informatiemaatschappij, de maatschappelijke dilemma’s, veranderde cognitieve (leer-) processen bij mensen maakt dat we de kerkdiensten ook (steeds iets) moeten veranderen. Meer beelden (film, geluid, objecten, expressie), meer gevoel, beleving en voorbeeldfuncties of getuigenissen. Dus gewoon zeggen waar u voor staat en wat heeft u gedaan om met uw geloof te leven?
Natuurlijk ook meer muziek van het heden. Muziek wat bij jongeren tussen 10-40 jaar voor enthousiasme zorgt. Muziek die blijft hangen zodat je lof kunt zingen ook buiten de muren van het kerkgebouw. Liederen die de ziel raken. Soms met drums en gitaren, maar ook piano, fluit, zelfs mondharmonica. Wat dacht u van niet één persoon voor een groep, maar meerdere personen met verschillende rollen. Werkverdeling, maar ook aandacht vasthouden. De diensten worden ook voorbereid door een voorbereidingscommissie. Deze 4 of 5 kerkgangers bereiden met de voorganger de dienst voor. Daarmee hopen we juist de aspecten van het dagelijkse leven in te brengen in de dienst rondom het geestelijke leven. Wij noemen de diensten dan ook groeidiensten. Groei van bijbel naar dagelijks leven en van dagelijks leven naar de bijbel.
Diensten meer dan ‘zitten, zingen en luisteren’
In de diensten werken we zo mogelijk met een (jaar-) thema. Gezamenlijk met predikant (-en) wordt een dit thema vastgesteld en vanuit de bijbehorende bijbelverhalen wordt de link met de dilemma’s van vandaag gelegd. En er wordt vervolgens over doorgepraat na de gezamenlijke dienst. Op verschillende manieren: serieus in een vergaderzaal in een klein groepje of zelfs in één op één gesprekken als men dat wenst. Maar het kan ook ontspannen in de koffieruimte (trouwzaal) of bij sta-tafels in de hal van de kerk. Ieder op zijn of haar manier. Met allen als doel om van elkaar te leren en met elkaar in contact te komen. Om bezig te zijn met die vraag: wat betekent de boodschap in jouw leven?
In kerkgebouwen van rond 1900 kunnen we diensten vieren of beleven passend bij 2016. Dat maakt van een zondag een superzondag. Niet om drank, entertainment of vertier, maar om dat je bezig mag zijn met je geestelijke persoonlijkheid. Wie je bent, waarom je degene bent en waarom je hier op aarde een plaats, rol of taak hebt. Wat is nu mooier om vanuit de opdracht van God te werken aan Mens & Maatschappij. Leve de superzondag!