Blogje over 2 verloren zonen, Nederland in 2019 en politiek. Deze week verscheen het rapport zij-aan-zij van CDA, het boek van Gert-Jan Segers ‘de verloren zoon en het verhaal van Nederland’ en mocht ik een preek horen van ds. Quist in een heerlijke Alphadienst (opwekking 462, 599, 653 enz.) in onze kerk te Hoogeveen. Het kost me weinig moeite om de verbinding te zien tussen deze drie vormen van ‘prediking’. Inmiddels heb ik het rapport zij-aan-zij twee keer gelezen, alle interviews met G.J. Segers doorgenomen en dit met de preek van ds. Quist over Lucas 15 14-32 samengevoegd. Ik behandel ze alle drie kort en kom dan tot een symbiose. Het langdurig samenleven tot gezamenlijk nut (van verschillende organismen) zo wordt symbiose vertaald door wikipedia.
Maar voor wie niet zo lang kan wachten de conclusie in tekst en beeld: de Liefde die Gods Geest in mensen geeft leid tot solidariteit en saamhorigheid, zelfs als je niet gelovig of niet door de Geest geraakt bent. In schema: door de liefdevolle Vader kan iedereen binnen gaan in het feest! 
Zij-aan-zij
CDA startte op 9 november met Appèl XL, er was een bijeenkomst van wat ooit een oud-regentenpartij was, maar inmiddels een Christelijke-Maatschappelijk beweging wil zijn. Niet markt, niet overheid, het is de samenleving! Op 22 november komt Heerma naar Hoogeveen om hierover te praten. In het rapport zij-aan-zij spreekt het CDA herhaaldelijk met de woorden ‘sociaal’ en ‘ondernemerschap’. Niet één keer in dit document maar tientallen keren laat ze het terugkomen. Een CDA wat zaken durft te benoemen en problemen niet uit de weg gaat. Een politiek die niet bang is en een partij waar Ruud Lubbers trots op kan zijn. Dat wil zeggen de totale Ruud Lubbers, die als premier en als VN-gezand, als die als milieuactivist.
In de toelichtende tekst schrijft het CDA: een land van toenemende polarisatie? Waar de hardste schreeuwer wint. Met steeds meer individualisme, egoïsme en ‘ikke ikke’. Met als gevolg een ongekende epidemie van eenzaamheid, depressies en burn-outs?
Of een land waar we de uitdagingen van deze tijd samen aangaan? Waar we samen de schouders er onder zetten. Zoals we dat altijd gedaan hebben. Niet tegenover elkaar, maar zij aan zij. Waar we rekening houden met elkaar. Met waarden en normen?
Daarom kiest het CDA voor een zij aan zij maatschappij (tekst overgenomen van CDA.nl).
We leven in een samenleving waarin we soms adem tekort komen. Waarin we, in vergelijking met anderen, tekort denken te schieten. In onze prestatiemaatschappij staat samenwerken onder druk. De ratrace wordt vaak een afvalrace: ik of jij. We hebben een maatschappij nodig van relaties: betrokkenheid, openheid, met oog voor risico’s -en dus ook voor falen- èn voor kansen om weer op te krabbelen, terwijl we elkaar vasthouden. Zij aan zij. Daar horen rechten èn plichten bij.
Maakbaarheid en controledwang zijn de dominante karaktertrekken van de moderne samenleving geworden. We moeten af van de verstikkende toezichtcultuur met al zijn wantrouwen en protocollen. Het is de taak van politici en bestuurders om te bevorderen dat het binnen de samenleving gemakkelijk is om goed te zijn, het goede te doen. Werknemers en ondernemers snakken naar die verantwoordelijkheid en naar het vertrouwen in hun vakkundigheid en betrokkenheid.
Maatschappelijk en economisch succes wordt afgemeten in geld. Geld is een doel op zich geworden. Deze maatstaf voor succes keert zich tegen ons. Maatschappelijk welzijn en persoonlijk geluk staan onder druk, maar wat is nu meer waard? Voor CDA-ers staat niet de winst maar de waarden centraal. Gelukkig dient zich een tegenbeweging aan, met de VN en de duurzame ontwikkelingsdoelen, bedrijven die maatschappelijke verantwoord ondernemen en jongeren die leefbaarheid in de toekomst verlangen. Bij alle beslissingen in de civil society, het openbaar bestuur en de economie is het van belang de vraag te stellen: hoe wordt het menselijk leven, het samenleven en het leven met de schepping nu en later het beste gediend?
‘Onze samenleving heeft heimwee naar de Vader’
In zijn boek ‘de verloren zoon en het verhaal van Nederland spreekt G.J. Segers over het verweesde Nederland. Een samenleving waarbij het afzetten ten opzichte van de vorige generatie in jaren 60 en 70 leidde tot een ‘verwesing’. Een samenleving met tweedeling. ‘overalmensen’ die goed opleid en open staan voor vernieuwing. Wereldreizigers. En ‘ergensmensen’, zij die vasthouden aan tradities, geworteld zijn in de (lokale) samenleving en zorgen hebben over de veranderende wereld. Deze (Engelse) indeling komt van David Goodhart en wordt de Segers geciteerd. Hij geeft in EO VIsie en in VN aan van beide iets te hebben (toch politicus?).
Een samenleving die in de top staat van welvarende landen in de wereld, waar kinderen volgens onderzoek de gelukkigste van de wereld zijn, maar ook een samenleving die ‘het malieveld week naar week omploegt’. Een Nederland vol van onbehagen. Een samenleving van verweesde neo-liberale individualisten die een plek om te schuilen missen. Door dit gebrek aan schuilplaatsen daalt het vertrouwen en aankloppen bij de overheid werkt niet. De overheid is (sowieso) geen trooster. Mensen keren zich dan af van instituties waar men vroeger onderdeel van een groep was. Overheden gedragen zich als bedrijven met klanten. Denk aan problemen bij UWV, CBR of belastingdienst. De overheid zou liever gezien moeten worden als een huismeester die op het huis pas. De oplossing zit in schaalbare eenheden. Kleinere klassen bijvoorbeeld. Eerlijker en duurzamer belastingstelsel, tegen gaan van ongelijkheid en poldermodel 2.0 of mini-polders. O ja, en in de roetveegpiet. GJ Segers is daar een uitgesproken voorstander van. Hij krijgt gelijk. Gisteren in Hoogeveen zag alle zwart geschminkte mannen en vrouwen en roetveeg-kinderen. Nog even en ze weten niet beter. Tegenstanders kunnen dan ook wat nuttigers gaan doen. Segers verwijst uiteindelijk naar Augustinus: ‘thuiskomen kun je bij God’. Zelfs als je niet gelovig bent kun je iets hebben aan de opvattingen van de gelovige. Immers wij zijn elkaars hoeder….!
‘Zie hoe groot de Liefde van de Vader is’
Belangrijke boodschappen zitten er ‘verstopt’ in deze tekst van Lucas 15. En ook in het schilderij wat Rembrand daarover maakte? Bijzonder dat Rembrand de ruimdenkende Vader ook zo symboliseerde? In het schilderij heeft de Vader namelijk een mannen (rechts) en een vrouwenhand (links)…..Rembrand zijn knipoog naar een God die mannen en vrouwen even lief heeft?
Het kan haast geen toeval zijn dat 3 dagen na het verschijnen van het boek van G.J. Segers onze predikant ook spreekt over de verloren zoon. Hoewel! Hij spreekt ook over de verloren zonen. Beide zijn verloren. De één in den vreemde (geld opgemaakt aan hoeren zo staat er) en één bij de vader, trouw aan het werk. De tweede zoon heeft in de cultuur van toenmalig Israël zijn vader zeer diep gegriefd. Hij heeft zijn deel opgeëist en daarmee gezegd: ik heb jullie niet nodig. Als alles op is en de zoon wel met de varkens van zijn vader wil mee-eten (varkens hebben bepaalde lading in Israel, dus nederiger kan hij zich niet opstellen) dan is de Vader met barmhartigheid geroerd en omarmt de zoon. Een feest voor de behouden zoon wordt aangericht en dat schiet de eerste zoon in het verkeerde keelgat. Daarmee is hij ondanks zijn trouw ook een verloren zoon. We weten toch waarmee in de Bijbel feesten als vergelijk worden gebruikt. De Vader maakt geen onderscheid. Iedereen is bij hem welkom. Man, vrouw, homo, lesbo, transgender, ds. Quist benoemd alle varianten van zonen. Iedereen wordt door de Vader uitgenodigd en dan met open armen ontvangen. Luisteren?
Symbiose
Hoe kunnen Zij-aan-zij, Verloren zoon en verhaal van Nederland en ds. Quist samengesmolten worden? Segers geeft aan ‘onze samenleving heeft heimwee naar de Vader’. Quist geeft aan de Liefde van de Vader is beschikbaar voor iedereen en CDA wil werken aan een sociale en barmhartige samenleving. Als ik dit wil samenvoegen dan kom ik tot deze zin: politiek werk aan ruimte voor een samenleving waarin gewerkt kan worden vanuit het voorbeeld van de liefdevolle Vader. O ja, een Vader die de armen slaat om iedereen ongeacht kleur, geloof of overtuiging. Dat is wel wat anders dan politiek die schisma’s wil creëren!!!