Afgelopen week verscheen er een artikel op RTV Drenthe en in Dagblad over de bespreking in de raad van de acties rondom vierkant voor werk. Daarin werd ik als CDA-woordvoerder in één adem genoemd met PvdA, D’66 en andere oppositiepartijen. Het noodzaakt mij wel om terug te blikken. Wij staan namelijk vierkant achter vierkant voor werk (afgekort VvW).

In dit verslag, men noemt het ook wel blog zal ik proberen op mijn eigen genuanceerde wijze toelichting te geven op de situatie rondom ‘vierkant voor werk’. CDA staat natuurlijk als grote (mede-) initiatiefnemer achter ‘vierkant voor werk’. Graag doet zij er nog een schepje boven op. Werk, participatie, inkomen en ritme zijn superbelangrijk voor de mens. En dus voor de Hoogeveners. Wij nemen u even mee in de kort historie. Maar pakken eerste het punt van de regionale samenwerking bij de kop.

arbeidsmarktregios

De regio Zuid-Oost Drenthe

Zeker ook als het gaat om de regionale aanpak van de uitdaging van werkloosheid dan geloofd het CDA in samenwerking. Wij zijn dé partij van samenwerking, van dag één in 1981 zijn wij zelf een product van samenwerking en in de jaren daarna hebben wij als middenpartij steeds de brug in de samenwerking geslagen. Wij denken ook dat momenteel in Den Haag daar een vergelijkbare rol gespeeld kan worden. CDA is groot geworden in de Hollandsche polder en dus past dat in Zuid-Oost Drenthe ook. Daar begin ik dan ook maar mee. De discussie werd door partijen (CDA heeft dit nooit aangedragen, maar werd wel daarmee om logische redenen in verband gebracht) gefocust op de Hoogeveense situatie. Wij geven 1,4 miljoen (en natuurlijk vele (hidden costs) in uren van ambtenaren en bestuurders) uit aan dit project en wat krijgen wij daarvoor terug. Daar ging uiteindelijk een groot deel van de discussie om. CDA-wethouder Otten hamerde op denken aan de regio. Hij noemde voorbeelden waarbij de vier (of soms 3) gemeenten samenwerkten in aanbestedingen of grondaanvragen.  Als we kijken naar de, door de arbeidsmarktregio’s min of meer opgedwongen regio’s dan zitten wij niet in de beste regio. Om ons heen liggen Assen-Groningen, Meppel-Zwolle en verder Friesland of Twentse regio’s. Stuk voor stuk succesvol of succesvoller…? Doe daar de Threant-discussie bij en je hebt in Hoogeveen het gevoel veroordeeld te zijn tot deelname aan de regio Groot Emmen. Laten we er niet om heen draaien, daar worstelen we in Hoogeveen best mee.  Vroeger spraken we over de HEMA-gemeenten en dan hadden Hoogeveen en Meppel nog het gevoel gelijkwaardig te zijn. Overigens is de verhouding Hoogeveen versus Assen ook een interessante. Denken we aan de discussies rondom FOC of recenter de ijsbaan.

topdutch oproep

Naar de mening van het CDA moeten we daarvan af. TopDutch is, in het kader van de werving van Tesla, de juiste benadering. Vanuit een hoofdkantoor van Danone, Nestle, Proctor & Gamble of zelfs Tesla zijn wij als Noord-Nederland één regio.  Je zou zelfs voor de kracht en de relatie met techniek dat samen moeten trekken met Twente (TU en dergelijke). Een actie ‘Drenthe meets Twente’  kunnen wij dan ook alleen maar toejuichen, zeker als het verder komt dan alleen koffiedrinken! Dus niet Zuidoost Drents denken, maar breder, groter en sterker. Dat zou misschien ook met Threant wel de oplossing kunnen zijn. Voor wat werkgelegenheid betreft blijven wij alert en letten natuurlijk op de vruchten van onze investeringen  dat hoort bij investeren en mag de Hoogeveense belastingbetaler ook van ons verwachten. Praatclubs, netwerkborrels, sociëteiten en dergelijke zijn er al voldoende. En daarbij de euro’s zijn hard en concreet bedoelt voor het creëren van werk. Nu en vooral ook in de toekomst. Samenwerking met ROC’s, HBO en Uni’s is een must. Vanuit dat belang blijven wij scherpe vragen stellen.

Economic Board

Eigenlijk is VvW de economic board van Zuid-Oost Drenthe. Ieder zichzelf respecterende regio heeft haar economic board. In onze regio is die van Groningen de meeste opvallende. Waarschijnlijk ook omdat hier de NAM-miljoenen in beheer zijn. Interessant is dat deze regio’s juist recent door Monique Roso in het FD worden doorgelicht. Natuurlijk met vergelijking naar Sillicon Valley (meest succesvolle economic region van de wereld), maar ook Station F in Frankrijk (miljoenen in het juist door Macron geopende grootste pand voor startups in Parijs) of ons eigen paradepaardje ‘Eindhoven Brainport’. Inspirerende voorbeelden. Ambities heb je dus wel nodig. Drenthe bekend om hunnebedden en natuur, kan ook nationale of liefst internationale faam verwerven met ‘smart factories’.  Zouden we niet een economic board voor Noord-Nederland moeten hebben. Liefst Noord-Oost zodat we de kenniscentra van Groningen en Twente over de Drentse brug verbinden. TopDutch, region of Smart Factories. Droombeelden. De EU richt zich bij economische groei ook op het principe van regionale eigenheid. De Nederlandse Nedersaksische cultuur in combinatie met RUG, UMCG en Technische Universiteit Twente is een ideale voedingsbodem.  Onderzoeker Otto Raspe geeft aan dat er niet één standaardrecept is voor economische groei. Zoek je dat wel dan krijg je een wildgroei aan vergelijkbare projecten: high tech campus, living labs, incubatorsgebouwen en ga zo maar door. We moeten zoeken naar de Noord-Oostelijke karakteristiek voor een lokale economie. Raspe en zijn onderzoekers hebben wel vastgesteld dat er 70 factoren zijn die van invloed zijn op het succes van economische groei. Daarvan zijn er drie heel robuust:

  1. Een goed opgeleide beroepsbevolking (daarom zet CDA zoveel druk op Jong Hoogeveen);
  2. Een goed woon- en leefklimaat (dat is prima voorhanden)
  3. Een goede bereikbaarheid (daar zijn we een eind mee op streek)

In de regio’s waar industrie een centrale plaats inneemt zijn ook concentratie en samenwerking van grote invloed op economische groei. Vanuit die gedachte moeten we echt naar een Noord-Oost Nederlandse Economic Board. Uitdaging daarbij is wel de binding met steden en plaatsen. Hardwerkende ambtenaren en raadsleden willen graag betrokken worden. Dat alles moet een plaats krijgen in een masterplan ‘TopDutch, Tesla en nu verder’.   Leuk in dat kader is te lezen dat Yilmaz Schoen (38, eigenaar Tradecast.tv, uit Zwolle) zegt over de rol van de overheid in het kader van de economic board Zwolle: de rol van de overheid is niet alleen faciliterend: ‘een gemeente of provincie kan soms ook zaken in gang zetten, hun oke-stempel helpt’. Hij geeft overigens wel aan dat initiatieven uit de ondernemers moeten komen. Ik lees dat als ondernemers wacht niet op de overheid, maar ga aan de slag in concentratie en samenwerking. HTSM-bedrijf? Zoek dan Hoogeveen op. Daar, midden tussen Groningen en Enschede,  ligt de Noordelijke parel van HTSM. Let wel Hoogeveen werkt samen in TopDutch. Dat gaat verder dan de werkgebieden van OOM en NOM….

Overigens heeft PNO consultants daar de volgende mooie waarschuwing voor geschreven:

Spaghetti van ambities en regels

Zo (door al die economic boards) zien we dus dat zelfs in een klein landje als Nederland de innovatiedoelen op veel verschillende niveaus worden nagestreefd. En dat is niet wenselijk, want de praktijk van alledag leert dat deze versnippering leidt tot vertraging en het missen van kansen, bijvoorbeeld door bureaucratie, overlegcultuur of verschil van inzicht. Door de ontstane spaghetti van ambities, beleidsdoelen, wet- en regelgeving en aanvullende voorwaarden, wensen en eisen op allerlei niveaus ziet de ondernemer door de bomen het bos niet meer.

en de feiten bij VvW, waar staan we nu

Terug naar regio Zuid-Oost, terug naar VvW. Op 21 september is de raad bijgepraat. U moet zich realiseren dat de regeling (overeenkomst) VvW een soort informele GR (gemeenschappelijke regeling tussen overheden) is. Dus heeft de raad er geen directe invloed op of krijgt geen directe inspraak. Onze vertegenwoordigers zijn de beleidsambtenaren en natuurlijk (uiteindelijk) de wethouders economische zaken van de deelnemende 4 gemeenten. Lastig aansturen? Misschien lukt dat op lokaal niveau ook niet meer en dan ontstaat de vraag hoe werkt de democratische legitimering dan? Het is geld van de burgerij die ziet graag dat namens haar toezicht gehouden word en daarmee blijft het thema bij in het kader van GR’n. Iets voor andere blog.

De VvW-regeling anno nu bestaat uit een aantal zaken. Ik geef enkele kort weer, maar richt me op de ‘bedrijvenregeling’. Zeg maar de ‘IPR-nieuwe-stijl’.

  1. HTSM (Hoogeveens speerpunt), netwerkvorming. Dat is een modewoord voor ‘ons-kent-ons’ in een branche en van daaruit naar ‘ons-koopt-bij-ons’.  Je zou het ook praatclubs kunnen noemen, maar het begint bij vertrouwen en dat start met elkaar kennen. Daarnaast loopt er (bijna) een initiatief voor aansluiting met onderwijs. Een bedrijvenschool? We kregen het niet te horen.
  2. Logistiek (Coevorden), weer netwerkvorming. Verder niet veel nieuws.
  3. Bio-based (speerpunt Emmen), nog eens netwerkvorming. Maar ook transparantie over leeds. Dat moet zijn leads en daarmee bedoelen we mogelijke klanten. Dat gaan we dus nu samen doen. Dat is hoopvol en prima. Hoe dat uitpakt in de praktijk zouden we graag willen weten. De wethouder geeft een voorbeeld en dat is mooi maar wat zijn de resultaten?

In het stuk was al aangeven met een citaat van Vollebrecht ‘samenwerking is zaak van lange adem en vasthoudendheid, dat stelt geduld op de proef. Gelukkig kennen we vanuit projectmanagement ‘mijlpalen’.  Maar dat is ook iets voor de volgende keer. ..

Bedrijvenregeling.

  • Veel aanvragen voor de jaarschijf 2017, veel meer dan verwacht en ook van veel meer omvang
  • Om aanvragen te kunnen honoreren wordt geld naar voren gehaald (besluit college van 19-9). Er was 4 miljoen beschikbaar en er is voor 7 miljoen aangevraagd. 71 miljoen aan investeringen en ca. 400 nieuwe banen
  • Verwerkingsprocedure van de aanvragen loopt nog • Vanuit Hoogeveen zit oud-wethouder Ton Bargeman in de beoordelingsgroep
  • Aanvragen om steun uit alle 3 de gemeenten

Letterlijke tekst. Dat is echter voor ons wel wat mager. Feitelijk weten we nu dat over de hele regio onze gezamenlijke bijdrage (deze vragen leven vast ook bij alle andere raden) aan investeringen 71 miljoen hebben opgeleverd en dat daar circa 400 banen door zijn gecreëerd. Circa is een mooi latijns woord: ongeveer, omstreeks, ten naasten bij, naar schatting, niet precies… kortom het is niet exact te zeggen. Dat snappen wij nu ook nog eens, maar we hadden toch graag iets meer vernomen bij voorbeeld over:

  • Waarin wordt geïnvesteerd
  • Welke sectoren
  • Instroom van bedrijven of doorgroei
  • Wat voor banen (hoog of laag geschoold)
  • Wat word toegewezen en wat afgewezen
  • Waarom?

Allemaal zaken die de gemeente in de overeenkomst met SNN (de uitvoerder van de regeling) toch wel heeft vastgelegd.

Daarom onze vragen

Wij hebben in het informerende blok de nodige vragen gesteld. Daar werd door diverse partijen op aangesloten, echter ook ‘voortgeborduurd’. Ruim 14 dagen voorafgaande aan de behandeling hebben wij ambtelijk verzocht ons te informeren zodat wij ons konden voorbereiden en zaken konden afstemmen. Helaas was dat niet mogelijk en werden de stukken pas later (na college-behandeling op de dinsdag voor de raad) bekend gemaakt.  Onze vragen:

  1. Is het mogelijk om wat meer informatie te ontvangen over de resultaten die nu zijn behaald. Welke groei ziet u, zijn het nieuwe vestigingen, zijn het innovaties, wat zijn lange termijn effecten?
  2. Is er aansluiting van VvW op de nu aangekondigde herziening van de (economische) structuurvisie?
  3. Is bij de bedrijvenregeling al een evaluatie geweest? Wat zijn de financiële effecten op de financiën (vorige 1,4 kwam uit reserve) van Hoogeveen als we deze mln. naar voren halen. Gaat ministerie van EZ ook geld naar voren halen?
  4. Is het ook mogelijk dat ICT (CDA stopt energie in ICT-academie) onder deze regeling (HTSM) valt?
  5. Welke effecten heeft de regeling qua kosten en baten, wat is de uitputting van middelen in VvW welke baten staan daar tegenover? Is er een financieel overzicht te krijgen of zelfs een MKBA (maatschappelijke kosten baten analyse)?

Visie uit 2014 en 2015 over dit onderwerp:

http://www.kreuzeman.nl/smart-factory-in-hoogeveen/#more-822

http://www.kreuzeman.nl/hoogeveen-leert-van-charleroi/

http://www.kreuzeman.nl/waarom-het-economisch-goed-gaat-in-noord-brabant/

Wensen voor de toekomst

  1. Duidelijke integrale profilering van Hoogeveen als onderdeel van de TopDutch regio;
  2. Heeft Hoogeveen in TopDutch een duidelijk label: High Tech Hoogeveen lijkt me wel wat.
  3. Goed onderwijs voor alle Hoogeveense kinderen, dus beginnen bij ‘Low Tech’.
  4. Doorontwikkeling van MBO-HBO-WO waarin Hoogeveen een schakeltje kan zijn, mogelijk in samenwerking met bedrijfsscholen.
  5. Vergeet niet dat ICT bij HTSM een onmisbare schakel is
  6. Naast praten (netwerkactiviteiten) ook knopen doorhakken. Een keuze is soms beter dan geen keuzes.
  7. Aansluiting A28 Hoogeveen-Groningen op autoroute Hoogeveen-Almelo (en dan verder op A35)
  8. Werk van Zuid-Oost naar TopDutch en informeren de raden met duidelijk en inhoudelijk informatie. Verdien daarmee de ruimte om in dit democratische niemandsland te opereren.

GR EJK, op persoonlijke titel