Dit is een blog over het boek(je) ‘Waarom Ben Ik Accountant’. Een boekje wat me meer beviel dan ik had gedacht.. Waarom ben ik accountant? Ik vraag me dat ook al jaren af. Kanttekening: er is niet één soort accountant. Dat uitgangspunt geeft me weer wat moed bij het beantwoorden van deze door collega Richard Knops AA gestelde vraag.

Het is waarschijnlijk oktober 1997 als collega Viviënne tegen mij na uitvoering van een review op een project wat ik voor haar deed zei ‘je bent ook wel een echte accountant’. Ik schrok van die opmerking. Ik? Een echte accountant? Het zou nog tot zomer 1998 duren dat ik met succes bij Professor Karel Wilschut mijn accountantsdiploma zou verkrijgen. Maar dat is het niet alleen waarom ik schrok. Nooit had ik gedacht een ‘echte accountant’ te worden. Eigenlijk wilde ik helemaal geen ‘echte accountant’ zijn. Steeds weer zocht ik de randen van hete accountantsvak op, tot vandaag aan toe. Werd RE, werd ondernemer, werd docent, werd politicus, werd impact accountant…..Nu werd ik op Hemelvaartsdag  2023 weer geconfronteerd met ‘waarom ben ik (een echte) accountant’ door het boekje va ]n Richard Knops te lezen. Wie is hij was mijn eerste vraag….

Richard Knops AA

Richard is manager accounting & control bij HLB Witlox van den Boomen in het mooie Gemert. Dat doet hij sinds 2021. Daarvoor was hij in een klassieke route van assistent tot accountant aan het afleggen. Junior assistent bij A&D in Heerlen (3 jaar), Dan assistent bij Koenen & Co ook in Heerlen (maar 1 jaar, niet zo op z’n plek?). Vervolgens supervisor bij AGZ accountants in Maastricht (6 jaar tot 2018). Dan accountant bij Reintjes & Essers ook in Maastricht (3,5 jaar) om dan vervolgens bij HLB WvdB uit te komen. Verder valt me in zijn CV op dat hij op tweetal plaatsen helemaal buiten de accountancy vrijwilligerswerk doet en dat hij de Lean Six Sigma, Green Belt heeft verkregen. Beide toont een brede interesse. Knops doet veel aan ‘schrijven van opinies’. Zo ook het boek ‘waarom ben ik accountant’.

 

Ambassadeur NBA

Wat me verbind met het boekje en de auteur is het ambassadeur zijn van de NBA. Ik doe dat nu één jaar en kijk er met veel plezier op  terug. Natuurlijk omdat ik met het team van de 4 Friese RUG-studenten de finale van de impact-challange mocht winnen. Maar ook omdat het leuk is om over accountancy en nieuwe accountancy zoals impact accountancy, te vertellen.

Het uitdragen van het accountantsvak is de motivatie van Richard Knops en ik sluit me bij zijn motivatie aan. We moeten meer vertellen waarom we accountant zijn. Waarom we gemotiveerd worden en eigenlijk persoonlijk antwoord geven op de vraag: waarom doen wen dit allemaal! In hoofdstuk 4 van zijn boekje gaat Knops in op zijn persoonlijke motivatie. Hij schrijft daar dat hij schrijft ‘uit pijn’. Lange tijd worstelde hij met de vraag ‘waarom kom ik uit mijn bed’? Hij dacht zich te moeten aansluiten bij de meerderheid die allen als streven hadden om ‘partner te worden bij een accountantskantoor’. Omdat dit hem uiteindelijk ongelukkig maakte is Knops op zoek gegaan naar ‘zijn waarom’. En hij heeft deze gevonden. Zelf had ik het geluk dat ik mijn stempel met André, Mark en Erik mocht zetten op een eigen kantoor. Dus dan ben je automatisch partner, niet dat partner-worden mijn doel in het leven was. Het doel was (en is) om ‘mensen voor cijfers’ als kantoor op  te zetten…Knops stelt ‘hoe dichter je bij je waarom blijft, hoe gelukkiger je bent.. dat stimuleert om eens goed met het ‘waarom’ aan de slag te gaan! En hij heeft gelijk. Andere deskundigen als John Strelekey geven dat ook aan…Big Five For Life ™ Dé wereldwijd succesvolle coachmethode

Het boekje ‘waarom ben ik accountant’?

Voordat ik in ga op het boekje doe ik als eerste een oproep: koop het boekje. Het is inmiddels aan de tweede druk en je leest het in 1,5 uur (met koffiepauze) uit….zie dit linkje:

Waarom Ben Ik Accountant, Richard Knops AA | 9789464438741 | Boeken | bol.com

Ook als ebook: Waarom Ben Ik Accountant eBook door Richard Knops AA – EPUB | Rakuten Kobo Nederland

Enkele weken geleden zag ik op LinkedIn dit boekje voorbij komen. Ik bestelde het direct. Ik wil weten waarom iemand deze vraag aan de orde stelt. Kreeg gelijk bericht dat de eerste druk uitverkocht was en dat ik moest wachten op de 2de druk. Op Hemelvaartsdag (na dagje fietsen en lunch bij Ukraine Food met onze Groningse kinderen) ging ik nog even langs kantoor. En daar lag een forse doos op mijn bureau. A ha. De tweede druk is geleverd. Toen ik thuis was maakte ik gelijk de doos open. Uit de doos kwam het boek ‘Waarom ben ik accountant’….hartelijk werd ik toegelachen door mijn boeken verslindende ega. Het verwachte boek was geen pil. Het was meer een brochure. Ik bladerde er in en zag dat het 31 pagina’s was….’het uitleggen waarom iemand accountants is’ vraagt niet zo veel pagina’s werd mij vriendelijk toegedicht….lichte teleurstelling maakte zich van mij meester. Ongeveer 1 uurtje later tijdens een kopje thee toch aan dit boekje begonnen…het viel me helemaal niet tegen. Ik werd als lezend steeds enthousiaster. Nu ben ik ook een groot fan van Synek, van Paul Polman, van Ikigai van Paul Verveen, van groeien als mens én als bedrijf en natuurlijk  draag ik al zo’n 7 jaar het boekje ‘big 5 for live’ uit….2017 here I come! – Kreuzeman. Allemaal zaken die corresponderen met het boekje ‘waarom’ van collega Knops. De volgende ochtend aan de slag met ‘waarom’ een boekje met hoog ‘worden wie je bent’-gehalte. Een slogan van mijn bijbaan bij de RIBW Overijssel. Maar ook wel meer dan een slogan. Wellicht een overtuiging. Je mag worden wie je bent…Natuurlijk denk je eerst ‘zijn wie je bent’. Maar door het woordje ‘worden’ zit er meer dynamiek in de slogan. Worden wie je bent is een beweging, niet een stilstaande situatie. Rolschaatsen op het dak van een wolkenkrabber in het donker zonder hekken….is de metafoor dat je ‘bij worden wie je bent’ wel moet zorgen voor bepaalde randvoorwaarden anders blijf je stilstaan in het midden van het dak…belangrijkste voorwaarde is een moreel kompas….

Over mijn Big 5 for Live kunt u in de blog van nieuwjaarsmorgen 2017 lezen (zie linkje hierboven). Ik wist toen nog niet wat me allemaal te wachten stond in 2017. Maar het motiveerde enorm.  Het bedrijf DMT uit Joure gaf bij monde van haar directeur Edwin Dirkse in inspirerende woorden aan: ‘Onze missie en visie zijn heel concreet uitgewerkt in een Big Five van het bedrijf. Daaraan zijn de persoonlijke Big Fives van onze medewerkers gekoppeld en dat maakt dat we elke keer weer terugkomen bij de basis: waar doen we het allemaal voor?’. Waarom ben ik accountant is eigenlijk een andere vraag over hetzelfde onderwerp. Waar doen we het allemaal voor. Eerst nog even de raakvlakken met andere auteurs:

Paul Polman en weg met zitzakken

Recent verscheen het onderzoek van Polman (oud-CEO van Unilever, bekend van ‘het grote gevecht’) over een onderzoek onder bedrijven in USA en UK. Polman gebruikt als titel: ‘Helft werknemers overweegt ontslag omdat eigen waarden niet matchen met die van hun bedrijf’.  Polman schrijft ‘Vergeet zitzakken en sportschoolabonnementen’. Werknemers willen sterke waarden en een positieve impact. Bedrijven hebben te maken met een tikkende tijdbom’. Zo stelt hij met een waarschuwende boodschap. Hij waarschuwt voor de enorme kosten als bedrijven personeel zien vertrekken en geeft aan dat maatschappelijk en milieudoelstellingen van bedrijven ambitieuzer zouden moeten zijn. Medewerkers van de onderzochte bedrijven geven aan dat er wel veel aandacht is voor welzijn in hun bedrijf, maar veel te weinig voor milieuvraagstukken en  maatschappelijke ongelijkheid. Jongere generaties zijn meer dan ooit gemotiveerd om bedrijven waarbij ze werken ten goede te veranderen.

Voor het hele interview lees: Paul Polman: ‘Helft werknemers overweegt ontslag omdat eigen waarden niet matchen met die van hun bedrijf’ | Change Inc.

Dat sluit goed aan op de Big 5 for live, maar het sluit ook aan op het waarom van Knops. Waarom doen we dit allemaal. Meer inkomsten, meer welzijn van onze medewerkers? Er is meer stelt Polman. Meer om anno 2023 mee te groeien.

5P’s van groeien

Ons kantoor groeit al jaren lekker door, maar de groei is niet het centrale doel. We begonnen om in 2004 met ‘mensen voor cijfers’ om het werk menselijker te maken. Dat is een doel wat niet stil staat. We zien dat we breder naar rendement kijken dan alleen het welzijn binnen Afier. Dat is ons doel. En doelgericht of betekenisvol zijn wordt in de moderne tijd ‘purpose’ genoemd. Jaap Jacobs en Tim van Ijsendoorn schrijven er een boek over. In hun aanpak staan de 5 P’s centraal. Dat zijn:

  1. Purpose: een doel om samen voor te strijden. Waarom besta je als bedrijf is de eerste vraag. Wat wil je brereiken in de wereld? Dat mond uit in kernwaarden!
  2. People: blije medewerkers zorgen voor blije klanten.
  3. Proposition: wat is de waardepropositie? Wat verwacht onze klant?
  4. Promotion: breng de markt in beweging.
  5. Proof: door goed te luisteren en te leren kun je klanten helpen met weloverwogen

Maar alles begint met betekenis! En belangrijk is dat waardengedreven leiders luisteren meer dan ze praten. Leerzame uitspraak. Sluit ook weer aan op ‘waarom’…

Ikigai en ‘ik ga waar ik voor sta’.

Ook zie ik een link met de Japanse methode van Ikigai, leuk beschreven door Paul Verveen (klinisch psycholoog, psychotherapeut en bedrijfskundige). Hij stelt dat we ons niet alleen moeten afvragen ‘wat heeft zin’ maar ook ‘wat geeft mij zin’. Als eerste stelt Verveen stellen we de waarom-vraag. Dan pas waarheen, hoe en wat. Ikigai gaat echter verder dan persoon en bedrijf. Het gaat om het morele kompas van een bedrijf in de samenleving. Ikigai heeft als doel ‘door bewust van betekenis te willen zijn een lang en gelukkig leven te leven’. Wat aansluit op het Taoïsme: harmonieuze verbinding met het grote geheel zijn! Ook Verveen begint dus bij betekenis (wat heeft zin). Dan volgend beleving (wat geeft jou passie), beheersing (wat past bij jouw professionele kwaliteiten) en beperking (laat dagelijkse prioriteiten aansluiten op je lange termijndoel). Dat sluit weer mooi aan op de methode van de museumdag uit de Big 5 for live. Ik zie dus veel bij elkaar komen!

Ikigai heeft me geraakt door het op het grote geheel gericht zijn, het betekenisvol willen zijn maar ook door de grondhouding van werken vanuit compassie, bescheiden en eenduidig. Niet voor niets is de omgeving van het eiland Okinawa in Japan al jaren een blue zone. Een gebied op de wereld waar men langer (en gelukkiger) leeft! Enorme uitdaging, maar het kan in Drenthe….zeker als we de metingen van de ‘brede welvaart’ zien….mijn (politieke) droom: Drenthe een Blue Zone!

Na deze verbindingen met andere wijsheden komen we terug op toepassing van ons boekje ‘waarom ben ik accountant’. De genoemde wijsheden komen toch heel aardig bij elkaar. In ieder geval voor mij.

Aan de slag met ‘waarom ben ik accountant

Ik denk iet dat je het boek geen zelfhulpboek moet noemen, maar er zit wel wat huiswerk in. Ik zal dat uitwerken omdat ik de ijdele hoop heb dat ik ook kan bijdragen aan ‘hoe accountants jongeren inspireren tot actie’. Niet door te vertellen wat we als accountants doen, niet door te vertellen hoe we dat doen en hoe goed we zijn. Maar waarom we dat doen. Knops is er in zijn voorbeelden duidelijk over. Het gaat om grote doelen dan geld verdienen, succesvolle baan (en aanzien) hebben of leuk met cijfers werken. Hij noemt als voorbeeld ‘invloed uitoefenen om klimaatverandering tegen te gaan’. Naast het ‘waarom’ wijst Knops ook op het belang om aan jongeren te vertellen hoe we omgaan met mensen! Zowel in het kantoor als met klanten. Veilige werkomgeving, werkvoldoening, intermenselijke communicatie, luisteren, confronteren, empathie en bereidheid om te helpen zijn woorden die in zijn hoofdstuk 2 terugkomen. Beetje typisch dat het hoofdstuk met alinea over ‘groeipad in salaris’ en ‘commitment naar elkaar toe’ afgesloten wordt. We moeten jongeren leren hoe om te gaan met moeilijke klant en hoe men salarisverhoging moet bespreken. Dat laatste zie ik niet als mijn taak. Ik zie het als mijn taak om een correct salaris te betalen. Een salaris dat voor leefbaar loon in Groningen e.o. zorgt, maar ook een salaris dat passend is bij de toegevoegde waarde van de collega. En ook niet meer omdat ik gemerkt heb dat dit onmogelijke druk kan meebrengen. Groei in werk, groei in professionaliteit en in beloning moet hand in hand gaan. Dan krijgt men er geen stress van. Te veel salaris geeft stress omdat je voortdurend op je tenen moet lopen. Te weinig salaris geeft echter ook stress omdat men denkt dat men tekort gedaan word. Beetje ‘koffie met een headhunter’ d’r bovenop en je bent al gauw ongelukkig. Salaris vaak gekoppeld aan tarief. En als salaris te hoog is, dan is tarief dat waarschijnlijk ook. Stress van een te hoog tarief komt steeds bovendrijven bij het urenschrijven en bij ieder budgetoverzicht zeker als jouw afboeking op loopt. Dat laatste kent overigens vele oorzaken. Daarover later maar eens een blogje (te hoog tarief is bij mij namelijk pas reden 8).

Knops staat stil bij eindige en oneindige bedrijven. Ik ga alleen even in op ‘oneindige bedrijven’ daar streef ik toch wel naar. Knops richt zich op bedrijven die 50 jaar vooruitkijken. Lang voorbij de carrière van huidige leiding van ons kantoor….de kenmerken van een oneindig bedrijf zijn:

  • Doelstelling > financiële resultaten;
  • Luisteren > zenden;
  • Interesse in een persoon > resultaten van een persoon;
  • Collega’s zijn als familie;
  • Fouten maken mag en kan worden toegegeven;
  • Ruimte voor innovatie;
  • Ruimte voor leiderschap en dus eigen inbreng;
  • Niet reorganiseren als resultaten tegenvallen (ik denk ook focus op lange termijn doel houden);

Knops volgt in zijn kernhoofdstuk ( 5 ‘hoe vind ik mijn waarom’) Simon Sinek die hete boek ‘the great why’ schreef. De methode die Knops uitwerkt gaat uit van 7 stappen (mijn waarschuwing vooraf ‘het kan u confronteren met schaduwzijden van uw bestaan’.):

  1. Als je denkt aan goede herinneringen uit je leven waar denk je dan aan? Wat deed je? Met wie deed je dit? Waar was je? Dus schrijf X aantal beste momenten uit je leven op! Knops roept op dit zo uitgebreid mogelijk op te schrijven..!
  2. Als je denkt aan deze momenten welke thema’s komen dan aan bod? Denk aan:
    1. Specifieke onderwerpen (familie, werk, hobby’s)
    2. Specifieke activiteiten (puzzelen, knutselen, creëren, inspireren, communiceren etc.)
  3. Welke thema’s komen vaker voor? Schrijf er 3 op!
  4. Wat was de laatste keer dat je iets aan het doen was toen de tijd omvloog zonder dat je het wist? Wat was je toen aan het doen?
  5. Als collega’s jou raadplegen waar is dat dan voor?
  6. Wat vroegen ze jou het meest? Schrijf dit zo specifiek mogelijk op!
  7. Vraag 3 van je beste vrienden (ik heb daar relaties van gemaakt, collega’s in werk en vrijwilligerswerk met name) waarom ze jouw vriend zijn? Blijf doorgaan met vragen totdat je iets hebt wat jou onderscheid van anderen? Kijk waarin deze drie overeenkomstige zaken zeggen!

Daarna kun je jouw waarom opschrijven. En vervolgens ook je hoe en je wat uitwerken. Let op vaak loop je er tegenaan dat je waarom al tijdens je kinderjaren is ontstaan. In ieder geval voor je 20ste levensjaar. In je waarom zitten altijd de woorden ‘met als doel’ en het beschrijft altijd jouw ‘bijdrage’ en jouw ‘impact’. Dat brengt bij een andere mooie aanvulling op de methode van Knops: ‘life journey’

Life-journey

En toen ik de canvas voor mezelf ging invullen, stukken van niet 3 maar 5 goede relaties last, dacht ik na over mijn ‘life journey’ daaruit kun je toch ook het nodige lezen, zodat je antwoord kunt geven op de vraag ‘waarom ben ik geworden wie ik ben’? . Zeker ook met punt 7 van bovenstaande lijst in gedachten kom je op herkenbare momenten in het leven. Op 1 december jl. gaf ik college op de RUG, daar stelde ik me voor met een (verkorte) life journey:

Vervolgens (beelddenker als ik ben) heb ik van Knops zijn boekje een canvas gemaakt.

En deze voor mezelf in gevuld. Met dank aan 5 naaste relaties die een duidelijk rode draad schetsten zoals hieronder ingevuld bij D. Dat kan dus confronterend zijn. Ik herkende de tips en tops. Zou er nog ruimte voor ontwikkeling zijn? Ja, ook een mooie bijvangst van deze ‘methode’.

Dus ‘Waarom ben ik dus accountant’?

Ik schreef in de canvas: Ik ben accountant om voor mensen van betekenis te zijn. En om het vak mensgerichter en inspirerend te maken. Wat werkt zich dan uit in een ‘hoe’ en een ‘wat’.

Dus (Sorry Richard) niet om te puzzelen, ik vind puzzels niet zo interessant. Veel leuker is het om mensen te ontmoeten, mensen te helpen en mensen te zien groeien. Dat zie je bij klanten, maar nog veel meer bij je eigen ‘werk-familie’. Bij ons eigen Afier dus…daarom heb ik het ook zo druk met goede doelen en wellicht minder succesvolle bedrijven en instellingen. Ik wil graag helpen, wil graag iets betekenen voor de ander. Wat of wie dan ook En eigenlijk ook ‘ongeacht wat zij of hij kan betalen’…niet zo zakelijk, maar geeft wel een oneindige schat aan ervaring en veel blije mensen. Hoe onbetaalbaar is dat….? En soms komt dat terug, krijg je een bedankje (als team) of een complimentje. Stiekem boek ik die dan op de post ‘ontvangen complimenten’, ergens onder de ‘immateriële activa’. Immers daar moeten bij een goed accountant de bezittingen staan. En weet u wat ik zo mooi vind? Ik hoef d’r niet op af te schrijven…. .